Rodzaje pozycji porodowych
Pozycje porodowe to różne ułożenia ciała kobiety podczas porodu. Mogą one być zmieniane w zależności od fazy porodu, stanu zdrowia kobiety i dziecka, preferencji kobiety i personelu medycznego oraz dostępności sprzętu i pomocy. Nie ma jednej uniwersalnej pozycji porodowej, która byłaby najlepsza dla wszystkich kobiet. Każda kobieta powinna znaleźć taką pozycję, która będzie dla niej najbardziej wygodna, naturalna i skuteczna.
Pozycje porodowe można podzielić na kilka grup:
- Pozycje wertykalne (pionowe) – to takie pozycje, w których kobieta stoi, chodzi, kuca, klęczy lub opiera się o coś pionowo. Pozwalają one na wykorzystanie siły ciążenia do przesuwania dziecka w dół kanału rodnego oraz na zmniejszenie nacisku na kręgosłup i miednicę kobiety.
- Pozycje horyzontalne (poziome) – to takie pozycje, w których kobieta leży na plecach, boku lub brzuchu. Zmniejszają one wysiłek fizyczny kobiety i ułatwiają jej odpoczynek między skurczami. Jednak mogą one także utrudniać przepływ krwi do macicy i dziecka oraz hamować postęp porodu.
- Pozycje podparte – to takie pozycje, w których kobieta opiera się o coś poziomo lub skośnie. Mogą to być np. łóżko, stołek porodowy, piłka gimnastyczna, drabinka lub partner. Pozwalają one na zmianę kąta nachylenia miednicy kobiety i dostosowanie go do ułożenia dziecka.
- Pozycje siedzące – to takie pozycje, w których kobieta siedzi na krześle, fotelu, poduszce lub piłce gimnastycznej. Umożliwiają one swobodne oddychanie i relaksację kobiety oraz zmniejszają ból podczas skurczów.
Zalety pozycji wertykalnych
Pozycje wertykalne są często uważane za najlepsze pozycje do porodu, ponieważ mają wiele zalet dla kobiety i dziecka. Oto niektóre z nich:
- Przyspieszają poród – dzięki sile ciążenia dziecko szybciej przesuwa się w dół kanału rodnego i łatwiej się ustawia do wyjścia na świat.
- Zmniejszają ból – dzięki lepszemu dotlenieniu mięśni macicy skurcze są mniej bolesne i bardziej efektywne. Ponadto pozycje wertykalne zmniejszają nacisk na nerwy krzyżowe i ogonowe odpowiedzialne za odczuwanie bólu w okolicy miednicy.
- Poprawiają krążenie – dzięki mniejszemu uciskowi na naczynia krwionośne poprawia się przepływ krwi do macicy i dziecka oraz zmniejsza się ryzyko niedotlenienia płodu.
- Zapobiegają pęknięciom krocza – dzięki większej elastyczności tkanek okołoporodowych oraz lepszemu dopasowaniu główki dziecka do otworu rodnego zmniejsza się ryzyko pęknięcia lub nacięcia krocza podczas porodu.
Początkowe objawy porodu – jakie pozycje?
Początkowe objawy porodu to takie zjawiska, które sygnalizują zbliżanie się momentu narodzin dziecka. Mogą to być np. skurcze Braxtona-Hicksa (tzw. ćwiczeniowe), odejście czopa śluzowego (tzw. śluzówka), pęknięcie pęcherza płodowego (tzw. odeszły wody) lub regularne skurcze macicy (tzw. bóle porodowe). W zależności od rodzaju objawów można przyjmować różne pozycje porodowe.
Skurcze Braxtona-Hicksa to nieregularne skurcze macicy, które mogą występować już od drugiej połowy ciąży. Są one bezbolesne lub lekko bolesne i nie wpływają na rozwieranie szyjki macicy. Mają one na celu przygotowanie macicy do właściwych skurczów porodowych. Podczas tych skurczów można przyjmować dowolną pozycję porodową, która jest wygodna dla kobiety.
Odejście czopa śluzowego to uwolnienie gęstej masy śluzu z szyjki macicy, która pełniła rolę zatyczki chroniącej przed zakażeniem drogami rodnymi rodowymi. Może to nastąpić kilka dni lub godzin przed porodem lub w trakcie porodu. Odejście czopa śluzowego może być zauważalne jako śluzowa wydzielina z pochwy, czasem z domieszką krwi. Podczas tego objawu można przyjmować dowolną pozycję porodową, która jest wygodna dla kobiety.
Pęknięcie pęcherza płodowego to rozerwanie się błony otaczającej płód i płyn owodniowy. Może to nastąpić przed rozpoczęciem skurczów porodowych lub w trakcie porodu. Pęknięcie pęcherza płodowego objawia się wyciekiem płynu owodniowego z pochwy, który może być obfity lub skąpy. Podczas tego objawu należy przyjąć pozycję leżącą na boku i skontaktować się z lekarzem lub położną. Pozycja leżąca na boku zapobiega uciskowi główki dziecka na pępowinę i zmniejsza ryzyko zakażenia.
Regularne skurcze macicy to właściwe skurcze porodowe, które prowadzą do rozwierania szyjki macicy i wydalenia dziecka. Są one silne, bolesne i coraz częstsze i dłuższe. Podczas tych skurczów można przyjmować różne pozycje porodowe, w zależności od fazy porodu i preferencji kobiety.
Jakie pozycje do porodu na dalszym etapie?
Dalszy etap porodu to tzw. drugi okres porodu, który rozpoczyna się po pełnym rozwieraniu szyjki macicy i kończy się urodzeniem dziecka. W tym okresie kobieta odczuwa silną potrzebę parcia i współpracuje z dzieckiem, aby pomóc mu wyjść na świat. W tym okresie można przyjmować różne pozycje porodowe, które ułatwiają parcie i urodzenie dziecka. Oto niektóre z nich:
- Pozycja klęczno-siedząca – to pozycja, w której kobieta klęczy na podłodze lub na łóżku i opiera się o partnera lub położną siedzącą za nią. Pozwala ona na swobodne parcie i kontrolowanie nacisku główki dziecka na krocze.
- Pozycja siedząca na stołku porodowym – to pozycja, w której kobieta siedzi na specjalnym stołku z otworem w środku i opiera się o partnera lub położną stojącą za nią. Pozwala ona na wykorzystanie siły ciążenia do przesuwania dziecka w dół oraz na łatwe złapanie dziecka przez partnera lub położną.
- Pozycja leżąca na boku – to pozycja, w której kobieta leży na boku i podkurcza nogi do brzucha. Pozwala ona na zmniejszenie nacisku główki dziecka na krocze oraz na zmianę kąta nachylenia miednicy kobiety.
- Pozycja leżąca na plecach – to pozycja, w której kobieta leży na plecach i podnosi nogi do góry lub opiera je o partnera lub położną stojącą przed nią. Jest to najczęściej stosowana pozycja w szpitalach, ponieważ ułatwia ona obserwację i interwencję personelu medycznego. Jednak nie jest ona najlepsza dla kobiety i dziecka, ponieważ utrudnia parcie i hamuje postęp porodu.
Zmiany pozycji podczas porodu
Zmiany pozycji podczas porodu są bardzo korzystne dla kobiety i dziecka. Pozwalają one na dostosowanie się do zmieniających się potrzeb i odczuć kobiety oraz ułożenia dziecka. Zmiany pozycji podczas porodu mogą mieć następujące korzyści:
- Zmniejszają ból – dzięki zmianom pozycji można znaleźć taką, która łagodzi ból podczas skurczów lub parcia oraz zmniejsza napięcie mięśniowe i nerwowe.
- Przyspieszają poród – dzięki zmianom pozycji można stymulować skurcze macicy oraz ułatwić przesuwanie się dziecka w dół kanału rodnego.
- Zapobiegają komplikacjom – dzięki zmianom pozycji można zapobiec nadmiernemu uciskowi główki dziecka na pępowinę lub krocze oraz poprawić krążenie krwi do macicy i dziecka.
Zmiany pozycji podczas porodu powinny być dokonywane według własnego instynktu i samopoczucia kobiety oraz zgodnie z zaleceniami personelu medycznego. Nie ma jednej idealnej pozycji porodowej dla wszystkich kobiet. Każda kobieta powinna znaleźć taką pozycję, która będzie dla niej najbardziej naturalna, wygodna i skuteczna.
