Łożysko – co to jest i jak wygląda?
Łożysko (inaczej placenta) to narząd płodowy, który powstaje w momencie zagnieżdżenia się zarodka w macicy, a docelowy, pełny rozmiar uzyskuje mniej więcej w połowie ciąży. Łożysko ma kształt dysku lub worka o brązowym kolorze, a jego średnica wynosi około 20 cm. Jest pokryte gęstą siecią naczyń krwionośnych, a od niego odchodzi pępowina. Zadaniem łożyska jest zaopatrywanie dziecka w tlen, składniki odżywcze, hormony i przeciwciała, a także odprowadzanie dwutlenku węgla i produktów przemiany materii dziecka. Łożysko chroni również płód przed niektórymi bakteriami i toksynami, choć nie zapewnia całkowitej izolacji. Łożysko jest niezbędne dla prawidłowego rozwoju dziecka w łonie matki, ale po jego narodzinach staje się zbędne i musi zostać usunięte.
Poród łożyska – jak przebiega?
Poród łożyska to trzecia i najkrótsza faza porodu, która następuje po urodzeniu dziecka. Zazwyczaj trwa od kilku do kilkudziesięciu minut i nie wymaga dużego wysiłku ze strony kobiety. Łożysko odkleja się od ściany macicy i jest wypychane przez skurcze na zewnątrz. W przypadku porodu naturalnego, łożysko wydalone zostaje samoczynnie, a położna pomaga w jego wydobyciu. W przypadku cesarskiego cięcia, łożysko jest wycinane przez lekarza. Po wydaleniu łożyska, położna sprawdza, czy jest ono w całości i czy nie ma żadnych uszkodzeń. Jeśli łożysko nie chce wyjść, kobieta może dostać zastrzyk z oksytocyny, hormonu, który pobudza skurcze macicy. Pomaga też przystawienie dziecka do piersi lub masowanie brodawek, co stymuluje naturalne wytwarzanie oksytocyny. Poród łożyska jest zwykle mniej bolesny niż poród dziecka, choć może towarzyszyć mu krwawienie i dyskomfort.
Pozostałości łożyska w macicy po porodzie – objawy i powikłania
Niekiedy może się zdarzyć, że w macicy pozostaną resztki łożyska po porodzie. Jest to stan niebezpieczny, ponieważ może prowadzić do zakażenia, stanu zapalnego, krwotoku, zakrzepicy, a nawet sepsy. Pozostałości łożyska mogą być spowodowane przez nieprawidłowe odklejenie się łożyska, jego uszkodzenie, niepełne wydalenie lub nieumiejętne łyżeczkowanie. Objawy pozostawienia resztek łożyska w macicy po porodzie mogą być następujące:
- podwyższona temperatura ciała, gorączka;
- bóle w podbrzuszu, często promieniujące do pleców lub nóg;
- obfite i długotrwałe krwawienie z dróg rodnych, trwające dłużej niż 6 tygodni (połóg);
- skrzepy krwi w wydzielinach połogowych;
- gęste, nieprzyjemnie pachnące upławy z jamy macicy;
- osłabienie, złe samopoczucie, dreszcze, nudności, wymioty.
Jeśli kobieta zauważy u siebie któryś z tych objawów, powinna niezwłocznie zgłosić się do lekarza. Zalegające resztki łożyska w macicy mogą mieć poważne konsekwencje dla zdrowia i płodności kobiety. Mogą utrudniać zagojenie się rany połogowej, zaburzać cykl menstruacyjny, powodować niedokrwistość, a nawet niepłodność. W skrajnych przypadkach mogą doprowadzić do wstrząsu septycznego i zagrażać życiu kobiety.
Jakie są przyczyny pozostawienia resztek łożyska w macicy?
Przyczyny pozostawienia resztek łożyska w macicy mogą być różne, ale najczęściej wynikają z nieprawidłowego odklejenia się łożyska od ściany macicy, jego uszkodzenia, niepełnego wydalenia lub nieumiejętnego łyżeczkowania. Niektóre czynniki, które mogą sprzyjać temu stanowi, to:
- zakażenia bakteryjne lub wirusowe, np. bruceloza, leptospiroza, IBR/IPV, BVD/MD,
- ciąże bliźniacze, trudne i przedłużające się porody, zabiegi cesarskiego cięcia,
- poronienia,
- źle zbilansowana dawka pokarmowa, niedobór witaminy A i E lub selenu,
- zbyt dobra kondycja krów w okresie zasuszenia.
Usuwanie resztek łożyska z macicy po porodzie
Leczenie resztek łożyska w macicy po porodzie polega na ich usunięciu w ramach zabiegu łyżeczkowania jamy macicy. Jest to zabieg ginekologiczny, który polega na mechanicznym oczyszczeniu macicy za pomocą specjalnej łyżeczki. Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu ogólnym lub miejscowym i trwa kilkanaście minut. Po zabiegu kobieta może odczuwać ból w podbrzuszu, krwawić i mieć upławy. Zwykle po kilku dniach dolegliwości ustępują, a kobieta wraca do zdrowia. W niektórych przypadkach lekarz może zalecić dodatkowe leczenie farmakologiczne, np. antybiotyki, leki przeciwzapalne, leki przeciwkrwotoczne lub leki hormonalne. Ważne jest, aby po zabiegu łyżeczkowania przestrzegać zaleceń lekarza, unikać stosunków seksualnych, tamponów, kąpieli w wannie i basenie, a także regularnie kontrolować stan zdrowia.
