Data porodu to orientacyjny termin urodzenia dziecka, który może się różnić od faktycznej daty urodzenia dziecka. Istnieje kilka metod obliczania daty porodu, które mają różną dokładność i wiarygodność. Najczęściej stosowaną metodą jest reguła Naegelego, która polega na dodaniu 280 dni (40 tygodni) do pierwszego dnia ostatniej miesiączki kobiety w ciąży. Najdokładniejszą i najbardziej wiarygodną metodą jest badanie USG, które polega na pomiarze wielkości i rozwoju płodu za pomocą ultradźwięków. Inne metody obliczania daty porodu są rzadziej stosowane lub mają charakter orientacyjny. Niezależnie od metody obliczania daty porodu, warto pamiętać, że jest to tylko szacunek i że każda ciąża jest inna i nieprzewidywalna.
Reguła Naegelego
Reguła Naegelego to najprostsza i najczęściej stosowana metoda obliczania daty porodu. Polega ona na dodaniu 280 dni (40 tygodni) do pierwszego dnia ostatniej miesiączki kobiety w ciąży. Zakłada się przy tym, że cykl miesiączkowy trwa 28 dni i że zapłodnienie nastąpiło w 14 dniu cyklu. Wzór na obliczenie daty porodu według reguły Naegelego wygląda następująco:
data porodu = data pierwszego dnia ostatniej miesiączki + 7 dni – 3 miesiące + 1 rok
Przykład: jeśli pierwszy dzień ostatniej miesiączki był 15 stycznia 2022 roku, to data porodu według reguły Naegelego będzie:
data porodu = 15 stycznia 2022 + 7 dni – 3 miesiące + 1 rok data porodu = 22 stycznia 2022 – 3 miesiące + 1 rok data porodu = 22 października 2022 + 1 rok data porodu = 22 października 2023
Reguła Naegelego jest łatwa do zapamiętania i stosowania, ale ma też swoje ograniczenia i niedokładności. Nie uwzględnia ona indywidualnych różnic w długości cyklu miesiączkowego i czasie zapłodnienia. Niektóre kobiety mają krótsze lub dłuższe cykle niż 28 dni, a zapłodnienie może nastąpić wcześniej lub później niż w połowie cyklu. Dlatego reguła Naegelego może być niedokładna nawet o kilka dni lub tygodni.
Badanie USG
Badanie USG to inna metoda obliczania daty porodu, która polega na pomiarze wielkości i rozwoju płodu za pomocą ultradźwięków. Jest ono wykonywane przez lekarza ginekologa podczas wizyt kontrolnych w ciąży. Najdokładniejsze wyniki daje badanie USG wykonane w pierwszym trymestrze ciąży, czyli do 12 tygodnia. Wtedy płód ma charakterystyczne cechy rozwojowe, które pozwalają określić jego wiek ciążowy i przewidywaną datę porodu. Do pomiaru płodu używa się różnych parametrów, takich jak:
- Długość ciemieniowo-siedzeniowa (CRL) – to odległość między czubkiem głowy a pośladkami płodu. Jest to podstawowy parametr pomiarowy w pierwszym trymestrze ciąży, ponieważ płód ma jeszcze zgiętą postawę i nie można zmierzyć jego całkowitej długości. CRL pozwala określić wiek ciążowy płodu z dokładnością do 3-5 dni. CRL jest mierzony od 6 do 13 tygodnia ciąży.
- Średnica ciemieniowa (BPD) – to odległość między skroniami płodu. Jest to jeden z parametrów pomiarowych w drugim i trzecim trymestrze ciąży, ponieważ głowa płodu ma już wykształcony kształt i proporcje. BPD pozwala określić wiek ciążowy płodu z dokładnością do 7-10 dni. BPD jest mierzona od 14 do 40 tygodnia ciąży.
- Obwód głowy (HC) – to obwód głowy płodu mierzony na poziomie BPD. Jest to kolejny parametr pomiarowy w drugim i trzecim trymestrze ciąży, który uwzględnia wzrost i rozwój mózgu płodu. HC pozwala określić wiek ciążowy płodu z dokładnością do 7-10 dni. HC jest mierzony od 14 do 40 tygodnia ciąży.
- Obwód brzucha (AC) – to obwód brzucha płodu mierzony na poziomie żołądka i kręgosłupa. Jest to ważny parametr pomiarowy w drugim i trzecim trymestrze ciąży, ponieważ odzwierciedla wzrost i rozwój narządów wewnętrznych płodu, a także ilość płynu owodniowego. AC pozwala określić wiek ciążowy płodu z dokładnością do 14 dni. AC jest mierzony od 14 do 40 tygodnia ciąży.
- Długość kości udowej (FL) – to długość kości udowej płodu mierzona od głowy do kłykcia. Jest to dodatkowy parametr pomiarowy w drugim i trzecim trymestrze ciąży, który służy do oceny proporcji ciała i wzrostu kośćca płodu. FL pozwala określić wiek ciążowy płodu z dokładnością do 14 dni. FL jest mierzony od 14 do 40 tygodnia ciąży.
Na podstawie pomiarów płodu lekarz ginekolog oblicza jego wiek ciąży i przewidywaną datę porodu. Badanie USG jest uważane za najdokładniejszą i najbardziej wiarygodną metodę obliczania daty porodu, ponieważ uwzględnia indywidualne różnice w rozwoju płodu i nie zależy od pamięci kobiety o dacie ostatniej miesiączki czy czasie zapłodnienia. Jednak badanie USG też nie jest stuprocentowo dokładne i może się różnić od faktycznej daty urodzenia dziecka.
Inne metody obliczania daty porodu
Oprócz reguły Naegelego i badania USG istnieją jeszcze inne metody obliczania daty porodu, które są jednak rzadziej stosowane lub mają charakter orientacyjny. Niektóre z nich to:
- Termin porodu według daty zapłodnienia – jeśli kobieta zna dokładną datę zapłodnienia, np. dzięki metodzie in vitro lub śledzeniu owulacji, może obliczyć datę porodu poprzez dodanie 266 dni (38 tygodni) do daty zapłodnienia. Jest to czas trwania ciąży licząc od momentu połączenia się komórki jajowej z plemnikiem. Jednak ta metoda nie uwzględnia możliwości opóźnienia lub przyspieszenia zagnieżdżenia zarodka w macicy, co może wpłynąć na datę porodu.
- Termin porodu według daty poczęcia – jeśli kobieta zna dokładną datę poczęcia, czyli momentu uwolnienia komórki jajowej z jajnika, może obliczyć datę porodu poprzez dodanie 266 dni (38 tygodni) do daty poczęcia. Jest to czas trwania ciąży licząc od momentu uwolnienia komórki jajowej z jajnika. Jednak ta metoda nie uwzględnia możliwości opóźnienia lub przyspieszenia zapłodnienia lub zagnieżdżenia zarodka w macicy, co może wpłynąć na datę porodu.
- Termin porodu według daty pierwszego ruchu płodu – jeśli kobieta pamięta datę pierwszego ruchu płodu, czyli momentu, w którym poczuła kopnięcie lub szarpnięcie dziecka w brzuchu, może obliczyć datę porodu poprzez odjęcie 154 dni (22 tygodnie) od daty pierwszego ruchu płodu. Jest to czas trwania ciąży licząc od momentu pierwszego ruchu płodu. Jednak ta metoda jest bardzo niedokładna i niepewna, ponieważ pierwszy ruch płodu może być odczuwany przez kobietę w różnym czasie ciąży, w zależności od wielu czynników, takich jak położenie płodu, grubość ściany brzusznej kobiety czy jej wrażliwość na bodźce.
- Termin porodu według kalendarza księżycowego – jest to metoda oparta na cyklu księżycowym i fazach księżyca. Zakłada się, że ciąża trwa 10 cykli księżycowych (około 295 dni) i że data porodu przypada na tę samą fazę księżyca, co data poczęcia. Aby obliczyć datę porodu według kalendarza księżycowego, trzeba znać datę i fazę księżyca w dniu poczęcia i dodać do niej 10 cykli księżycowych. Jednak ta metoda jest bardzo nieprecyzyjna i niepotwierdzona naukowo, ponieważ nie ma dowodów na wpływ księżyca na przebieg ciąży i porodu.
