Według polskiego prawa nie można zostawiać dziecka samego (bez opieki), jeśli nie ukończyło 7 lat. To jednak bardzo nieprecyzyjny przepis, bo nie mówi o tym, jak długo takie dziecko może pozostawać w domu bez opieki osoby dorosłej. Próżno też szukać przepisów, które odpowiedzą na pytanie, od kiedy można zostawić swoje dziecko bez opieki w nocy. Choć rzeczywiście, rodzice wobec braku konkretnych przepisów prawnych mają tu pewną swobodę w podejmowaniu decyzji o pozostawieniu dziecka samego w domu, to jednak muszą kierować się rozsądkiem. Tym bardziej, że ciąży nad nimi inny przepis prawny – art. 160 par. 2 kodeksu karnego. Przewiduje on karę pozbawienia wolności od trzech miesięcy do pięciu lat za narażenie dziecka na bezpośrednią na utratę życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, jeśli na sprawcy ciążył obowiązek opieki nad osobą narażoną. Jednym słowem – jeśli zostawimy dziecko bez opieki w domu i podczas naszej nieobecności dziecko będzie narażone na niebezpieczeństwo, możemy ponieść tego konsekwencje prawne.
Pozostawienie dziecka samego w domu na noc
Decyzja o pozostawieniu dziecka samego w domu na noc zależy od wielu czynników. Rozważanie, czy można zostawić nastolatka samego w domu na krótszy czas, jest trudne samo w sobie. Podjęcie decyzji, czy nastolatek jest wystarczająco dojrzały, aby zostać sam w domu na noc, jest jeszcze bardziej skomplikowane. Czy nastolatek będzie przestrzegać domowych zasad? Co się stanie, jeśli pojawi się problem, a ciebie nie będzie w pobliżu, aby pomóc? To dylematy, które pojawiają się zawsze w takiej sytuacji.
Mimo potencjalnych zagrożeń, pozwolenie nastolatkowi na pozostanie w domu samemu na noc może być ważnym krokiem w przygotowaniu go do samodzielnego życia w przyszłości. Warto dowiedzieć się, w jakim wieku twoje dziecko może zostać samo w domu i jak ocenić, czy jest gotowe pełnić rolę opiekuna domu przez całą noc.
Dzień czy noc – jaka to różnica?
Bądźmy szczerzy, pozostawienie dziecka samego w nocy jest bardziej ryzykowne niż w dzień. Dlaczego? W nocy częściej dochodzi do przestępstw takich jak włamania czy napaści. Trudniej dostępna jest również pomoc o tej porze – sąsiedzi mogą być mniej czujni ze względu na to, że w nocy raczej śpią. Istnieje też ryzyko, że samotny wieczór dziecka spowoduje u niego ryzykowne zachowania – nastolatki niepilnowane w nocy mogą wyjść z domu albo zaprosić kogoś do siebie. Imprezy pod nieobecność rodziców w domu czasem wymykają się spod kontroli.
Jak sprawdzić, kiedy nasze dziecko jest gotowe, by zostać samo w domu?
Badania pokazują, że nastolatki dojrzewają w różnym tempie, co oznacza, że poziomy dojrzałości mogą się różnić nawet wśród rówieśników. Oto kilka cech dojrzałości, na które warto zwrócić uwagę:
Obowiązkowość: Twój nastolatek powinien być w stanie odłożyć realizację swoich pragnień do momentu, aż wykona swoje obowiązki. Innymi słowy, najpierw praca, potem zabawa. Jeśli umie to zrobić – mamy ważny argument na tak.
Odpowiedzialność: Nastolatek powinien potrafić samodzielnie wykonywać swoje obowiązki, takie jak odrabianie lekcji czy wykonywanie prac domowych. Jeśli twoje nastoletnie dziecko już przygotowuje posiłki, robi zakupy, może być gotowe zostać samo w domu na noc.
Umiejętność radzenia sobie ze stresem: Kiedy pojawiają się trudne decyzje lub dodatkowe zajęcia, ważne jest, aby nastolatek potrafił sobie z nimi radzić. Dojrzałe nastolatki rozwijają strategie rozwiązywania problemów, które pomagają im przeciwdziałać stresującym sytuacjom.
Wiarygodność: Musisz ufać, że twój nastolatek zrobi to, do czego się zobowiązał w większości sytuacji. Podstawowy poziom uczciwości i dotrzymywanie słowa to znak, że twoje dziecko jest dojrzałe.
Pytania, które warto sobie zadać, gdy chcesz zostawić dziecko samo w domu na noc
Odpowiadajac na poniższe pytania, w prosty sposób sprawdzisz, czy twój nastolatek dojrzał do spędzenia samotnie nocy.
- Czy dziecko wie, jak reagować na sytuacje awaryjne? Zapytaj, czy wie, co zrobić w przypadku pożaru, zranienia, złego samopoczucia. Oceń, czy jego wiedza jest wystarczająca, by podjąć racjonalną decyzję w obliczu stresującej sytuacji.
- Czy masz kogoś zaufanego, kto może sprawdzić w dowolnym momencie, co u twojego dziecka? Dobrze jest poinformować o pozostawieniu dziecka samego na noc kogoś, kto blisko mieszka np. sąsiada czy rodzinę, by w razie awaryjnej sytuacji mogło szybko nawiązać kontakt z nastolatkiem.
- Czy twoje dziecko przestrzega zasad? Jeśli nastolatek stosuje się do zasad panujących w domu na co dzień to znak, że będzie ich przestrzegał również w czasie twojej nieobecności.
- Czy twoje dziecko nie obawia się pozostania samemu na noc? Lęk dziecka może być problemem, bo świadczy o tym, że nastolatek zostawiony sam w domu na noc nie będzie czuć się komfortowo i takie doświadczenie może być dla niego zbyt trudne.
- Czy twój nastolatek potrafi oprzeć się presji rówieśników? Zadaj sobie pytanie, czy twoje dziecko ulega łatwo wpływom otoczenia. Jeśli bywa naśladowcą, swoim zachowaniem chce za wszelką cenę przypodobać się znajomym, istnieje ryzyko, że samotna noc wymknie się spod kontroli i np. twoje dziecko ulegnie presji zrobienia imprezy.
Jak przygotować dziecko do pozostania samemu w nocy?
Jeśli odpowiedzi na powyższe pytania cię uspokoiły i masz większą pewność, że twoje dziecko jest gotowe na spędzenie nocy bez opieki osób dorosłych, odpowiednio przygotuj siebie i swoją pociechę na ten moment.
Najważniejsze to rozmowa z dzieckiem. Upewnij się w niej, że twoje dziecko chce zostać samo w nocy w domu i nie boi się tego. Omów z nastolatkiem, co należy robić w nagłych wypadkach. Sprawdź, czy dziecko zna numery telefonów do bliskich i telefony alarmowe. Możesz również przećwiczyć z dzieckiem hipotetyczne sytuacje np. nieznajomy dzwoniący do drzwi, załączający się alarm w domu (przecipożarowy, przeciwwłamaniowy), wypadek itd.
Przypomnij dziecku panujące w domu zasady i poproś, by podczas twojej nieobecności dziecko się do nich stosowało (powrót do domu o określonej porze, zakaz wychodzenia z domu w nocy, zakaz słuchania głośnej muzyki w nocy, zakaz zapraszania znajomych na noc bez pozwolenia). Ustal z nastolatkiem, by miało zawsze włączony telefon i informowało cię o sytuacjach trudnych.
Poinformuj zaufaną osobę, że zostawiasz dziecko samo w domu na noc. Najlepiej niech to będzie ktoś, kto może szybko przyjechać do dziecka, gdy będzie wymagała tego sytuacja np. jak twoja pociecha będzie się źle czuła lub wydarzy się jakiś wypadek. Warto też dać tej osobie zapasowy komplet kluczy do mieszkania, gdyby istniała potrzeba wejścia do domu przy braku kontaktu z dzieckiem.
Na koniec pamiętaj, że zawsze musi być ten pierwszy raz. Nawet jeśli ta pierwsza samodzielna noc nie będzie idealna np. dziecko nie będzie przestrzegać wszystkich zasad, ty będziesz się denerwować – każdy następny raz będzie lepszy. Potraktuj to jako nowe doświadczenie, które zbliża twoje dziecko do pełnej samodzielności. Ścieżka ku dorosłości nigdy nie jest wolna od błędów.