Na samym początku warto podkreślić, że uzyskanie dobrej opieki medycznej wcale nie jest równoznaczne z płaceniem za nią, ponieważ świadczenia na wysokim lub bardzo wysokim poziomie realizowane są również w ramach NFZ. W większości przypadków na prywatną opiekę decydują się kobiety i rodziny, które uważają, że jakość usług będzie znacząco lepsza jak za nie zapłacimy. Pamiętajmy jednak, że w Polsce nie jest to konieczne, bo opiekę lekarską w czasie ciąży i porodu gwarantują przepisy, dlatego wybór pozostawiam każdej z was. Nawet jeśli kobieta nie jest ubezpieczona w kraju, a jest obywatelką Polski może korzystać z bezpłatnej opieki medycznej przez cały okres ciąży.
Wszystkie konsultacje i podstawowe badania lekarskie wykonywane będą za darmo po tym, jak przyszła matka zapisze się do lekarza, który ma podpisaną umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia. Co ważne, zakres badań wykonywanych w ramach NFZ jest wystarczający aby prowadzić ciążę fizjologiczną bezpłatnie.
Inną kwestią jest wybór placówki w której będziemy chciały prowadzić naszą ciąże. Dobrą praktyką jest rekonesans i zebranie opinii na temat placówki.
Zakres świadczeń wykonywanych u kobiet w czasie ciąży kształtuje się następująco:
| Tydzień ciąży | Świadczenia wykonywane przez lekarza położnika lub położną | Badania i konsultacje |
| Do 10 tygodnia ciąży | – badania podmiotowe – pomiar ciśnienia krwi – masa ciała oraz BMI – ocena ryzyka ciążowego – badanie piersi – propagowanie zdrowego stylu życia | – grupa krwi, przeciwciała odpornościowe – morfologia – ogólne badanie moczu – glukoza na czczo – VDRL, HIV, HCV, TOXO, CMV, Różyczka – TSH +zalecenie konsultacji stomatologicznej |
| 11-14 tydzień ciąży | – badanie ginekologiczne – pomiar ciśnienia i masy ciała – propagowanie zdrowego stylu życia – ocena ryzyka i nasilenia objawów depresji | – Badanie prenatalne w pierwszym trymestrze ciąży zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego |
| 15-20 tydzień ciąży | – badanie ginekologiczne – pomiar ciśnienia i masy ciała – propagowanie zdrowego stylu życia | – morfologia – badanie ogólne moczu – badanie cytologiczne |
| 18-22 tydzień ciąży | – badanie ginekologiczne – pomiar ciśnienia i masy ciała – propagowanie zdrowego stylu życia | – Badanie prenatalne w drugim trymestrze ciąży zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego |
| 21-26 tydzień ciąży | – Edukacja przedporodowa – badanie ginekologiczne – pomiar ciśnienia i masy ciała – Ocena czynności serca płodu – Propagowanie zdrowego stylu życia | – glukoza we krwi – tzw. test obciążenia glukozą 75 g(na czczo, po 1 godzinie i po 2 godzinach) – badanie ogólne moczu – przeciwciała odpornościowe |
| 27-32 tydzień ciąży | – badanie ginekologiczne – ocena czynności serca płodu – pomiar ciśnienia i masy ciała – propagowanie zdrowego stylu życia | – morfologia – mocz – badanie prenatalne w trzecim trymestrze ciąży – podanie domięśniowo preparatu immunoglobuliny u kobiet z ujemną grupą krwi |
| 33-37 tydzień ciąży | – badanie ginekologiczne – pomiar ciśnienia i masy ciała – propagowanie zdrowego stylu życia – ocena czynności sera płodu – pomiar miednicy – ocena ruchów płodu – ocena ryzyka i nasilenia objawów depresji | – morfologia – mocz – HBS, HIV, VDRL, HCV – Posiew z pochwy w kierunku paciorkowców B-hemolizujących tzw. GBS |
| 38-39 tydzień ciąży | – badanie ginekologiczne – pomiar ciśnienia i masy ciała – propagowanie zdrowego stylu życia – ocena czynności sera płodu – ocena ruchów płodu | – morfologia – mocz |
| Po 40 tygodniu ciąży | – badanie ginekologiczne -pomiar ciśnienia i masy ciała – ocena ruchów płodu | – badanie usg – KTG |
Badania prenatalne są refundowane w pierwszym i drugim trymestrze ciąży tylko z odpowiednim wskazaniem. Chcąc takie badanie wykonać bezpłatnie, należy spełniać jedno z poniższych kryteriów:
- wiek pacjentki powyżej 35 roku życia,
- wystąpienie w poprzedniej ciąży aberracji chromosomowej u płodu, u ciężarnej lub u ojca dziecka,
- zwiększone ryzyko urodzenia dziecka dotkniętego chorobą genetyczną,
- nieprawidłowy wynik badania USG.
Badania inwazyjne tj. amniopunkcja genetyczna również jest refundowana na podstawie wskazań po pierwszym, nieprawidłowym badaniu prenatalnym, w którym pojawia się ryzyko wad genetycznych. Skierowanie na badanie prenatalne zawsze wystawia lekarz. Należy pamiętać, że badanie prenatalne w III trymestrze ciąży nie jest refundowane.
Nie oznacza to wcale, że kobieta w ciąży ma wykonane tylko te 3 badania USG w trakcie trwania ciąży. Ginekolog prowadzący ciążę przeważnie na każdej wizycie wykonuje ciężarnej USG i sprawdza dobrostan płodu.
Jeśli chodzi o zabiegi stomatologiczne w ciąży to są one również refundowane w placówkach z kontraktem NFZ. U kobiet ciężarnych NFZ refunduje leczenie kanałowe zębów. Usuwanie osadu z zębów przysługuje ciężarnej po 6 miesiącach od poprzedniego zabiegu.
Kobietom ciężarnym z cukrzycą typu 1, leczącym się za pomocą pompy insulinowej, należy się refundacja na 10 zestawów insuliny do pompy. Receptę taką powinien wypisać lekarz prowadzący ciążę lub lekarz diabetolog.
autor: Anna Jedlińska, położna i ambasadorki kampanii “Położna na medal”
„Położna na medal” to kampania społeczno-edukacyjna prowadzona od 2014 roku. Zwraca uwagę na kwestie związane z koniecznością podnoszenia standardów i jakości opieki okołoporodowej w Polsce poprzez edukację i promocję dobrych praktyk. Jej istotnym aspektem jest również podnoszenie świadomości społecznej na temat roli położnych w opiece okołoporodowej. Jednym z kluczowych elementów kampanii jest konkurs na najlepszą położną w Polsce. Zgłoszenia do tegorocznej, szóstej edycji konkursu przyjmowane były od 1 kwietnia do 31 lipca 2019 r. Głosy na nominowane położne można było oddawać od 1 kwietnia do 31 grudnia 2019 roku. Oddawanie głosów odbywało się na stronie www.poloznanamedal.info Patronat honorowy nad kampanią i konkursem objęła Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych. Patronat merytoryczny sprawują: Polskie Towarzystwo Położnych, Fundacja Rodzić po Ludzku oraz Stowarzyszenie Dobrze Urodzeni. Mecenasem kampanii jest marka Oktaseptal.
