Co to jest Metoda Ferbera?
Ten sposób na nauczenie dziecka samodzielnego zasypiania opracował lekarz Richard Ferber w 1985 roku. W swojej książce metodę nazwał treningiem snu przez stopniowe wygaszanie (niechcianych zachowań). Dziś częściej tę praktykę nazywa się po prostuMetodą Ferbera.
Opracowany trening snu wiąże się z płaczem dziecka, ale jednocześnie dopuszcza uspokajanie malucha w ściśle wyznaczonych odstępach czasowych. Metoda polega na odłożeniu sennego dziecka do łóżeczka i zostawienia malucha na krótki czas samego. Po upływie odpowiedniego czasu można przyjść do dziecka i je uspokoić i następnie znowu je zostawić. Ten trening snu obejmuje 3 stopnie – przerwy między płaczem dziecka a uspokajaniem są z każdym stopniem coraz dłuższe, aż do momentu, gdy dziecko nauczy się samodzielnie zasypiać.
Metoda Ferbera jest kontrowersyjna i choć na pewno skuteczna, nie jest dla każdego. Nie każdy rodzic jest w stanie znieść słuchania i niereagowania na płacz swojego malucha. Niemniej, badania wykazują, że dzięki tej metodzie dziecko nabywa umiejętność samodzielnego zasypiania już po kilku nocach treningu (zwykle trzech lub czterech).
Czy zasypianie przez wypłakanie jest dobre dla dziecka?
Istnieją badania, które nie stwierdzają długotrwałych szkód psychicznych u dziecka po zastosowaniu Metody Ferbera. Sposób ten również nie wpływa na więź dziecka z rodzicem. Jednak wielu rodziców nie jest w stanie praktykować tej metody nawet, jeśli mają do niej przekonanie. Trudno uodpornić się na płacz własnego dziecka i walczyć z naturalną potrzebą przytulenia i uspokojenia malucha. Metoda ta jest bardzo wymagająca – przede wszystkim dla samego rodzica.
Kiedy nauczyć dziecko samodzielnego zasypiania?
Metodę Ferbera najlepiej stosować między 4. a 6. miesiącem życia dziecka. To czas, gdy maluch zaczyna mieć regularny cykl snu i czuwania. Niektóre dzieci potrafią już przespać niemal całą noc (albo jej większość) bez pobudek, co też ma dobry wpływ na skuteczność metody. Przy każdej nocnej pobudce należy konsekwentnie trzymać się treningu snu.
Jak stosować Metodę Ferbera?
Najważniejsze jest postępowanie zgodnie z harmonogramem opracowanym przez dr Ferbera. Obejmuje on ustalone okresu płaczu, które trzeba przeczekać. Za każdym razem te okresy są wydłużane.
Tak wygląda harmonogram opracowany przez Richarda Ferbera:
O czym pamiętać, rozpoczynając trening snu Metodą Ferbera?
- Musisz być przekonana, że podołasz tej metodzie. Jej celem nie jest skrzywdzenie ciebie ani dziecka, więc musisz mieć odpowiednie nastawienie. Jeśli nie czujesz się na siłach psychicznych, odpuść i spróbuj jak dziecko będzie starsze. Możesz też poprosić o wsparcie kogoś bliskiego, kto mniej emocjonalnie podejdzie do tej kwestii.
- Wybierz odpowiedni czas. Nie zaczynaj treningu, gdy w życiu dziecka dzieją się jakieś zmiany np. wróciłaś do pracy i maluch jest pod opieką innej osoby. Nie zaczynaj też treningu zaraz po zmianie miejsca spania dziecka (np. po przeniesieniu do swojego pokoju). Odpowiedni moment na rozpoczęcie nauki samodzielnego zasypiania to stały, znany dziecku rytm dobowy.
- Zawsze przestrzegaj rytuałów, szczególnie wieczornych (kąpanie, jedzenie, ubieranie, śpiewanie kołysanek lub czytanie bajek o stałych porach i w stałej kolejności).
- Zadbaj o bezpieczeństwo dziecka. Łóżeczko malucha powinno być opróżnione z elementów, które mogą stanowić dla niego zagrożenie (zabawki, koce, ochraniacze, pieluchy). Najlepiej, gdy będziesz podglądać dziecko przez kamerkę. Pozostaw dziecku niewielkie oświetlenie (w pomieszczeniu powinien być półmrok).
- Do łóżeczka odkładaj dziecko senne, ale nie śpiące.
- Bądź konsekwentna, przestrzegaj harmonogramu, nie odpuszczaj. Przerwanie treningu wymaga pracy od początku.
- Dostosuj harmonogram do potrzeb swojego dziecka. Jeśli nie płacze, będąc samo przez dłużej niż2 minuty, zacznij od wytycznych z drugiego lub trzeciego dnia. Niektóre dzieci potrafią wytrzymać same dłużej, inne pragną bliskości rodzica tuż po odłożeniu.
- Jeśli dziecko nie czyni postępów mimo kilku dni konsekwentnego treningu, odpuść. To może oznaczać, że to nie jest metoda dobra dla twojej pociechy lub jest zbyt wcześnie na taką naukę.
Czy Metoda Ferbera jest skuteczna?
Badania, które do tej pory przeprowadzono, potwierdzają skuteczność tej metody. Badania snu z 2006 roku (https://aasm.org/resources/practiceparameters/review_nightwakingschildren.pdf), które objęły aż 52 metody nauki samodzielnego zasypiania, wykazały, że wszystkie były skuteczne (w tym również Metoda Ferbera). Okazało się, że ten sposób działa, a dodatkowo zmniejsza problemy ze snem i nocnym wybudzaniem. W badaniu z 2022 roku poświęconemu 10 metodom treningu snu (https://www.nature.com/articles/s41598-022-07762-8) wykazano, że każda z metod poprawiła jakość snu nie tylko dzieci, ale i mam.
