Płyn owodniowy (inaczej wody płodowe) to przeźroczysty, żółty płyn otaczający dziecko w macicy. Jest on niezwykle ważny dla rozwoju i ochrony twojego dziecka. Dlatego ważne, by był jak najlepszej jakości.
W czasie ciąży macica jest wypełniona płynem owodniowym (wodami płodowymi). Płyn owodniowy pełni wiele ważnych funkcji i jest niezbędny do prawidłowego rozwoju płodu. Jeśli jednak ilość płynu owodniowego w macicy jest za mała lub za duża, mogą wystąpić pewne powikłania.
Podstawowe funkcje płynu owodniowego to:
- Ochrona płodu: Płyn owodniowy amortyzuje dziecko przed naciskiem zewnętrznym, działając jak amortyzator
- Utrzymuje stałą temperaturę wokół dziecka: Płyn owodniowy izoluje dziecko, utrzymując je w cieple i utrzymując stałą temperaturę
- Kontrola zakażeń: Płyn owodniowy zawiera ważne przeciwciała
- Pomaga w rozwoju płuc dziecka, ponieważ dziecko oddycha płynem
- Pomaga w rozwoju układu pokarmowego dziecka, ponieważ dziecko połyka płyn
- Pomaga w rozwoju mięśni i kości dziecka, ponieważ może ono poruszać się w płynie
- Chroni pępowinę (sznur, który transportuje pokarm i tlen z łożyska do dziecka) przed ściśnięciem
- Zapobiega zrastaniu kończyn: Płyn owodniowy zapobiega zrastaniu różnych części ciała, takich jak palce u rąk i nóg, co może wystąpić, jeśli poziom płynu owodniowego jest zbyt niski
Co to jest worek owodniowy?
Worek owodniowy znajduje się wewnątrz macicy i utrzymuje rozwijające się dziecko. Jest on utworzony z dwóch błon, owodni i kosmówki i jest wypełniony płynem owodniowym.
Worek ten tworzy się około 12 dni po zajściu w ciążę. We wczesnych tygodniach ciąży, płyn owodniowy to głównie woda pochodząca z organizmu matki. Po około 20 tygodniach ciąży, większość płynów stanowi mocz dziecka.
Płyn owodniowy zawiera również składniki odżywcze, hormony (substancje chemiczne wytwarzane przez organizm) i przeciwciała (komórki organizmu zwalczające infekcje).
Ile powinno być płynu owodniowego?
Ilość płynu owodniowego wzrasta do około 36. tygodnia ciąży. W tym czasie może ona osiągnąć nawet około 1,5 litra. Następnie ilość płynu owodniowego zwykle zaczyna się zmniejszać. Czasami kobieta może mieć za mało lub za dużo płynu owodniowego. Zbyt mało płynów owodniowych znane jest jako małowodzie. Za dużo płynu to wielowodzie. Każdy z tych stanów może powodować problemy dla kobiety w ciąży i jej dziecka. Jednak nawet pomimo obecności tych warunków zdrowotnych, większość dzieci zazwyczaj rodzi się zdrowa.
Czy kolor płynu owodniowego coś znaczy?
Tak. Normalny płyn owodniowy jest przezroczysty lub zabarwiony na żółto. Zielone wody płodowe (lub lekko brązowe) zwykle oznaczają, że dziecko oddało smółkę w macicy. Zwykle dziecko robi to dopiero po urodzeniu.
Jeśli dziecko oddaje smółkę w macicy, może ona dostać się do jego płuc właśnie poprzez płyn owodniowy. Może to powodować poważne problemy z oddychaniem, zwane zespołem aspiracji smółki, szczególnie jeśli płyn jest bardzo gęsty.
Niektóre dzieci ze smółką w płynie owodniowym mogą wymagać natychmiastowego leczenia po urodzeniu, aby zapobiec późniejszym problemom z oddychaniem. Dzieci, które wydają się być zdrowe od urodzenia, mogą nie wymagać leczenia, nawet jeśli płyn owodniowy zawiera smółkę.
Pytania i odpowiedzi
Jakie są najczęstsze przyczyny powstawania zielonych wód płodowych?
Powodów może być co najmniej kilka. Oto najczęstsze z nich:
- niedotlenienie płodu
- infekcje
- stres wewnątrzmaciczny
- zespół aspiracji smółki (zespół zaburzeń oddychania związany z przedostaniem się do dróg oddechowych dziecka smółki).
Co to właściwie jest smółka?
Smółka to nic innego, jak pierwszy stolec wydalany przez noworodka tuż po urodzeniu. Składa się on z wód płodowych, mazi płodowej, złuszczonego nabłonka śluzówki przewodu pokarmowego oraz enzymów trawiennych.
Kiedy powinno dojść do uwolnienia pierwszej smółki u dziecka?
Pierwsze wypróżnienie dziecka powinno nastąpić tuż po porodzie. W przypadku porodu przebiegającego prawidłowo, powinno ono mieć miejsce w 1-3 dobie życia. Jak podają statystyki, większość noworodków oddaje smółkę w pierwszych 24 godzinach życia. Jeżeli oddanie smółki nastąpi jeszcze podczas ciąży, dochodzi do stanu zwanego zespołem aspiracji smółki (zielone wody płodowe).
Czy to prawda, że smółkę często obserwuje się u kobiet, które „przenosiły” ciążę?
Tak. Smółkę często można zaobserwować w wodach płodowych po 42. tygodniu ciąży, czyli w ok. 30% przypadków. Zielone wody płodowe występują także często u dzieci kobiet, które przechodziły ostrą infekcję w ostatnim miesiącu ciąży.
Czym może grozić taki poród? Czy należy zachować przy nim szczególną ostrożność?
Tak, należy zrobić wszystko, żeby nie dopuścić do urazu lub niedotlenienia okołoporodowego, ponieważ może to stanowić poważne zagrożenie życia noworodka.
AUTOR: ANNA BORKOWSKA
FOTO: PEXELS.COM