9 miesięcy to czas, kiedy dziecko powinno zacząć już gryźć.
DZIEŃ 1
ŚNIADANIE
Jaglanka z borówką
składniki:
1 łyżka płatków jaglanych
100ml wody + mleko modyfikowane (ilość wg instrukcji na opakowaniu)
borówka amerykańska
wykonanie:
W rondelku zagotować 100ml wody, dodać płatki jaglane, borówkę i gotować przez 2 minuty. Odstawić do przestygnięcia. Dodać mleko modyfikowane i dokładnie wymieszać.
II ŚNIADANIE
Karmienie piersią lub mleko modyfikowane z dodatkiem kleiku bezglutenowego lub glutenowego (ok. 190-220ml)
OBIAD
Brokułowa z jajkiem
składniki:
ugotowane jajo kurze
brokuł 3-4 różyczki
0,5 marchewki
1 łyżeczka oliwy
szklanka wody
koperek posiekany pół łyżeczki
wykonanie:
Warzywa umyć, marchewkę obrać i pokroić na kawałki. Do garnka wlać wodę, włożyć pokrojone warzywa oraz koperek i gotować do miękkości. Zupę przelać do Bendera, dodać jajko i zmiksować.
PODWIECZOREK
Sok owocowy przecierowy porcja: 150ml
KOLACJA
Karmienie piersią lub mleko modyfikowane z dodatkiem kleiku bezglutenowego lub glutenowego (ok. 190-220ml)
DZIEŃ 2
ŚNIADANIE
Kanapka z białym serkiem i warzywami
składniki:
1 duża kromka pieczywa pszenno-żytniego
odrobina masła
plaster sera białego półtłustego (ok. 20g)
2-3 plasterki kalarepa/pomidor/ogórek
wykonanie:
1 dużą kromkę pieczywa lub 2 małe posmarować cienko masłem. Na niej ułożyć plaster sera i udekorować plasterkami warzyw.
II ŚNIADANIE
Karmienie piersią lub mleko modyfikowane z dodatkiem kleiku bezglutenowego lub glutenowego (ok. 190-220ml)
OBIAD
Rybka na parze z ziemniaczkiem i kalarepką
składniki:
15 g filetu z ryby ( najlepiej łosoś)
kalarepa ok. 100g
1 mały ziemniak
majeranek
wykonanie:
Filet z ryby umyć, osuszyć. Kalarepę i ziemniaka umyć, obrać i pokroić w plastry. Ułożyć produkty w urządzeniu do gotowania na parze (warzywa nad rybą) i posypać majerankiem. Wszystko gotować na parze ok. 15 min.
Jeżeli nie mamy urządzenia do gotowania to można ugotować wszystko w wodzie, odlać wodę.
PODWIECZOREK
Słodkie kaszotto
składniki:
2 łyżki kaszy jaglanej przed ugotowaniem
1 łyżeczka rodzynek lub 1 suszona śliwka (niesiarkowane)
¾ banana
wykonanie:
kasze jaglaną przepłukać na sitku ciepłą wodą, następnie wsypać do garnka z woda i ugotować. Banana rozgnieść widelcem i wymieszać z kaszą. Suszone owoce namoczyć przez 3-5 min w gorącej wodzie, odcedzić i dodać do kaszki.
KOLACJA
Karmienie piersią lub mleko modyfikowane z dodatkiem kleiku bezglutenowego lub glutenowego (ok. 190-220ml)
Zalecenia pediatrów, co do rozszerzania diety, często różnią się od tych, które prezentuje Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) w schemacie żywienia. Trudno się dziwić, że młoda mama nie wie komu ufać w kwestii rozszerzania diety, tym bardziej, że wokół niej zwykle jest mnóstwo innych doradców – babć, cioć, znajomych, które lubią prezentować swoje mądrości.. Żeby zatem uciec od niepotrzebnych presji, warto posłuchać głosu rozsądku. Na przykład eksperta żywienia niemowląt, który o rozszerzaniu diety wie najwięcej. Dzisiejszy tekst powstał na podstawie książki („What do I feed my baby? A step-by-step guide to starting solids.”) Leanne Cooper – dietetyka, psychologa i matki dwójki dzieci.
Rozszerzanie diety – kiedy rozpocząć wprowadzanie stałych pokarmów?
Najlepszym okresem na rozszerzanie diety i wprowadzanie stałych pokarmów jest wiek od 4. do 6. miesiąca życia dziecka, choć najczęściej warto poczekać właśnie do końca tego okresu. Do tego czasu mleko matki w pełni zaspokaja potrzeby żywieniowe dziecka dla jego prawidłowego rozwoju. Po 6 miesiącach zapasy żelaza, które dziecko nabyło w okresie życia płodowego pomału się wyczerpują, co jest jednym z powodów, dla których należy pomyśleć nad wzbogaceniem diety dziecka w nowe produkty.
Z czym się wiąże zbyt wczesne wprowadzenie pokarmów stałych?
Choć rodzice często ulegają pokusie podania dziecku czegoś nowego do jedzenia przed upływem 4. miesiąca życia, może mieć to przykre konsekwencje. Nie należy się z tym spieszyć, bo układ trawienny dziecka jest zbyt słabo rozwinięty, by sobie poradzić z nowymi produktami. Istnieje również ryzyko wystąpienia alergii pokarmowej, skutkującej przykrymi dolegliwościami jak biegunka czy bolesność brzuszka.
Kiedy najlepiej zacząć rozszerzanie diety?
Lepiej późno niż zbyt wcześnie? Wcale tak nie jest. Czekanie z rozszerzeniem diety zbyt długo może wiązać się z ryzykiem wystąpienia u dziecka pewnych niedoborów. Najczęściej są to niedobory żelaza i cynku, których w mleku matki jest coraz mniej a dziecko potrzebuje ich coraz więcej. Innym problemem może być słabsza odporność dziecka i spowolniony rozwój ruchowy np. w zakresie pracy żuchwy.
O czym pamiętać na początku rozszerzania diety?
- Pierwsze posiłki muszą mieć gładką konsystencję.
- Wprowadzając nowe produkty, ogranicz się do testowania jednej rzeczy w ciągu kilku dni, by w razie wystąpienia niepożądanej reakcji wiedzieć, co zaszkodziło dziecku.
- Pierwsze produkty dla dziecka powinny być pozbawione soli, cukru, środków aromatyzujących i konserwantów.
- Nie podawaj dziecku wciąż tego samego. Jeśli zaakceptowało nowe produkty, stosuj je wymiennie – dziecku też ma prawo się znudzić jedzenie tego samego przez kilka dni pod rząd.
- Nowy produkt wprowadzaj raz na 3-5 dni.
- Bądź wytrwała. Badania wskazują, że zaakceptowanie przez dziecko nowego pokarmu może wymagać nawet dziesięciu podejść. Jeśli maluch wyjątkowo wzbrania się przed jakimś posiłkiem, zmień go na inny. Ma prawo mu nie smakować.
- Pamiętaj, że dzieci są różne i nie ma żadnych wytycznych, ile i co powinny codzienne jadać. Niech maluch rozwija się w swoim tempie.
- Unikaj podawania nowych produktów, gdy maluch nie jest w humorze lub jest chory. Nie testuj nowego smaku na głodnym dziecku, które będzie domagało się jedzenia większej ilości.
- By uniknąć zatwardzeń przy rozszerzaniu diety, podawaj dziecku dużo picia. Jeśli przygotowujesz maluchowi zupkę – zrezygnuj ze zbyt gęstej konsystencji – lepiej dolać odrobinę wody. To ułatwi mu strawienie posiłku.
Sugestie żywnościowe na początek rozszerzania diety
Wprowadzając nowe pokarmy do diety dziecka, nie ograniczaj podawania mleka. Pierwsze próby jedzenia pokarmów stałych to małe ilości, które nie zaspokoją podstawowych potrzeb dziecka, dlatego należy malucha normalnie karmić mlekiem. Do momentu, gdy porcje obiadków będą solidniejsze.
Jeśli gotujesz sama, kombinuj na początku z puree warzywnymi. Dużo warzyw po ugotowaniu można zmiksować na gładką masę i łączyć ze sobą np. ziemniak z marchewką, groszek z cukinią, kalafior z marchewką, cukinia z brokułem itd. Jeśli zdecydujesz się podać dziecku soczyste owoce, maluch może mieć problem z ich połknięciem ze względu na rzadką konsystencję. Możesz dodać do takich owoców płatki ryżowe (kleik ryżowy) lub kleik kukurydziany, by posiłek zagęścić i uczynić bardziej sycącym.
Istnieje wiele wytycznych, często się wykluczających, dlatego warto wprowadzać pokarmy przede wszystkim zgodnie z poniższą wiedzą:
- Dzieci nie potrafią trawić niektórych cukrów np. skrobi, na którą są gotowe dopiero po upływie 9 lub 10. miesiąca życia.
- Wątroba dziecka nie jest gotowa na przyjmowanie tłuszczu.
- Białko może powodować alergie, szczególnie białko mleka krowiego.
- Dzieci nie potrafią trawić pokarmów bogatych w białka zwierzęce aż do 9. miesiąca życia.
Miej na uwadze, że:
- ząbkujące dziecko może mieć gorszy apetyt. Nie zniechęcaj się do karmienia, to chwilowy brak zainteresowania. Spróbuj jutro ponownie.
- Maluch, który zaczął się przemieszczać, może być mniej zainteresowany grzecznym siedzeniem i próbowaniem jedzenia. Bądź wytrwała.
- Podgrzewanie jedzenia w mikrofalówce może sprawić, że posiłek nie będzie podgrzany równomiernie. Uważaj, by nie poparzyć dziecka.
- Do przygotowania jedzenia dziecku używaj odrębnych akcesoriów. Np. tarki czy deski do krojenia, które użyte do przygotowania posiłków dla dorosłych mogą pozostać zanieczyszczone.
DZIEŃ 3
ŚNIADANIE
pasta z soczewicy
składniki:
30g soczewicy czerwonej
2-3 łyżki kaszki kukurydzianej
1 duża kromka pieczywa pszenno-żytniego
1 świeży ogórek
wykonanie:
Soczewicę zalej wodą i namaczaj 8-12h. Wylej wodę, przepłucz soczewicę i zalej ponownie wodą i ugotuj. Ciepłą jeszcze soczewicę zmiksuj z 2 łyżkami wody z gotowania, dodaj kaszkę i odczekaj 10 min. Podawać z pieczywem, podzielonym na 2 małe kromki.
II ŚNIADANIE
Karmienie piersią lub mleko modyfikowane z dodatkiem kleiku bezglutenowego lub glutenowego (ok. 190-220ml)
OBIAD
Cielęcina ze szpinakiem i cukinią
składniki:
cielęcina 15-20g
garść liści szpinaku baby
cukinia ok. 8 plasterków
mąka 1 płaska łyżeczka pszennej razowej
natka/koperek
wykonanie:
Mięso umyj, ugotuj w wodzie, pokrój na małe kawałki wzdłuż włókien. Szpinak i cukinię umyj, ze szpinaku można wykroić grubsze łodyżki, plasterki cukinii przekroić na 4 części. W garnuszku na małej ilości wody podduś szpinak i cukinię. Dodać odrobinę koperku lub natki pietruszki oraz mąkę. Podawać z kawałkami cielęcinki.
PODWIECZOREK
Domowe biszkopciki z owocami
składniki:
1 jajko
1 łyżka miodu
1,5 łyżki mąki pszennej
1,5 łyżki mąki ziemniaczanej
2 łyżki borówki/ porzeczki
wykonanie:
Nagrzać piekarnik do 170 stopni. Prostokątną blachę wyłożyć papierem do pieczenia. W jednej misce wymieszać obie mąki. Do drugiej miski wbić jajko, dodać miód, postawić miskę nad garnkiem z wrzątkiem i ubijać przez 5 min do uzyskania kremowej masy. Następnie dodać mąkę, owoce i delikatnie wymieszać. Ciasto nakładać na blachę po łyżeczce. Piec ok. 7 min. Po pieczeniu biszkopciki zdjąć z blaszki. Herbatniczki mogą być spożyte na 2 porcje.
KOLACJA
Karmienie piersią lub mleko modyfikowane z dodatkiem kleiku bezglutenowego lub glutenowego (ok. 190-220ml)
Pamiętaj!
Staraj się już nie miksować jedzenia, dziecko powinno już uczyć się żuć i gryźć.
Zalecana porcja na posiłek dla 9 miesięcznego dziecka to 190-220ml.
Do picia podawać dziecku wodę, bez ograniczeń.
Nie podawaj produktów na które dziecko jest uczulone.
Rodzic decyduje, co dziecko zje, kiedy i jak jedzenie będzie podane. Dziecko decyduje, czy zje posiłek i ile zje.
W jadłospisie dziecka należy też uwzględnić witaminę D, która wspiera między innymi rozwój kości i zębów. Zwykle rekomendowana dawka witaminy D dla dzieci w wieku 9 miesięcy wynosi 400 IU na dobę – należy przy tym wziąć pod uwagę witaminę D przyjmowaną z pokarmem.
Zobacz również:
Jadłospis 7-miesięcznego dziecka
foto: iandeth Foter CC BY
PRZEPISY PRZYGOTOWAŁA: MGR IGA WÓJTOWSKA
mgr Iga Wójtowska
Absolwentka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego na kierunku dietetyka, członkini Polskiego Stowarzyszenia Dietetyków oraz Polskiego Towarzystwa Dietetyki Sportowej. W trakcie studiów praktykę zawodową zdobywała na oddziałach wielu warszawskich szpitali oraz w Instytucie Żywności i Żywienia. Swoją wiedzę stale poszerza i uaktualnia uczestnicząc w konferencjach związanych z odżywianiem, dietoprofilaktyką i dietoterapią. Obecnie poradnia dietetyczna JeszFresh
