Niestety często mięśnie dna macicy są przez nas bagatelizowane. W ciąży jednak odgrywają bardzo ważną rolę. Zapytałyśmy fizjoterapeutę uroginekologicznego o to, jak najlepiej o nie dbać, by pomogły nam w tym wyjątkowym czasie ciąży i połogu.
Jaką rolę odgrywają mięśnie dna miednicy w czasie ciąży i połogu?
Mięśnie dna miednicy w okresie ciąży mają trudne zadanie. Ze względu na zmiany biomechaniczne są grupą mięśniową, która ulega znacznemu rozciągnięciu. Ponadto w ciąży działają hormony rozluźniające tkankę łączną, czyli wszystkie więzadła, powięzi czy mięśnie. Do tego wszystkiego są dodatkowo obciążone przez rosnące dziecko, wody płodowe, łożysko. Niezależnie od tego, czy kobieta rodzi siłami/drogami natury, czy przez cesarskie cięcie mięśnie dna miednicy będą odgrywały bardzo ważną rolę. W trakcie porodu siłami/drogami natury mdm rozciągają się 4krotnie, dlatego po porodzie, w połogu ich napięcie zaczyna powoli wracać. Ważne, by ich wówczas dodatkowo nie obciążać i zadbać o ich ergonomię. W przypadku nacięcia (lub pęknięcia-zależnie od stopnia) krocza ich warstwa powierzchowna zostaje dosłownie przecięta, zatem będą potrzebować czasu na powrót do swojej funkcji, w czym pomoże mobilizacja blizny.
Co się z nimi dzieje, kiedy organizm ma dodatkowe obciążenie?
Dodatkowe obciążenie podczas ciąży może powodować osłabienie siły czy wytrzymałości mięśniowej, co może skutkować np. nietrzymaniem moczu, gorszą stabilizacją tułowia (mięśnie dna miednicy zalicza się do mm głębokich, czyli core system) i w konsekwencji bólami odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Dlatego tak ważne jest, by zadbać o mięśnie dna macicy podczas ciąży.
Co, jeśli mięśnie te są zbyt słabe – wiąże się to z dodatkowymi powikłaniami?
Słabe mięśnie dna miednicy nie spełniają swoich podstawowych funkcji, zatem do powikłań zaliczylibyśmy m.in.: nietrzymanie moczu, gazów, stolca, obniżenie narządów miednicy mniejszej, bóle odcinka lędźwiowego, zmniejszoną satysfakcję seksualną czy ból podczas współżycia.
Czy prawidłowe napięcie mięśni może ułatwić poród?
W kontekście porodu silne mięśnie dna miednicy przyczyniają się do efektywniejszego parcia i wpływają na skrócenie fazy partej. Dlatego ważne, by zadbać o tę partię mięśniową w ciąży. Bardzo ważne jest by mięśnie były silne, ale elastyczne. Skupiamy się na wzmacnianiu mięśni, ale również niezwykle ważna jest umiejętność relaksacji, która wbrew pozorom często okazuje się trudniejsza do wyczucia przez pacjentkę.
Czy w czasie ciąży można jakoś dodatkowo wzmacniać mięśnie np. ćwiczeniami?
To wszystko zależy, w jakim stanie są mięśnie dna miednicy i jaki tryb życia prowadzi pacjentka, czy jest aktywna czy nie. Ważny jest również etap ciąży. Od tego zależy czy będziemy skupiać się bardziej na wzmacnianiu, czy też na relaksacji. Najlepiej skorzystać z wizyty u fizjoterapeuty uroginekologicznego, który doradzi, czego potrzebuje pacjentka i będzie mógł dobrać spersonalizowany zestaw ćwiczeń.
Na nasze pytania o mięśnie dna macicy odpowiadała Magdalena Lewandowska, fizjoterapeuta uroginekologiczny w Centrum Medycznym Damiana.
