Kwas foliowy – czym jest?
Kwas foliowy to witamina B9 zwana również foliacyną. Ciekawostką jest to, że tej witaminy nie jest w stanie wytworzyć nasz organizm. Rozpuszcza się w wodzie i możemy ją znaleźć w wielu produktach żywieniowych. Niestety, przyswajalność kwasu foliowego z jedzenia bywa niewystarczająca, dlatego przy dużym zapotrzebowaniu na tę witaminę, musimy ją dodatkowo suplementować.
Kwas foliowy to bardzo ważny składnik odżywczy. W organizmie odpowiada za prawidłowy przebieg procesów metabolicznych. Przenikając do tkanek, odgrywa ważną rolę w podziałach komórkowych. Bardzo istotną właściwością kwasu foliowego jest jego wpływ na funkcjonowanie układu nerwowego. Bierze on udział w powstawaniu serotoniny i noradrenaliny, a także czerwonych krwinek. Ma też wpływ na sprawne działanie układu pokarmowego.
Kwas foliowy w ciąży – dlaczego jest tak ważny?
Szczególną rolę kwas foliowy pełni w organizmie przyszłej mamy, ponieważ ma ogromny wpływ na prawidłowy rozwój ciąży. Choć największe zapotrzebowanie na kwas foliowy zachodzi w ciąży, warto pomyśleć o tej witaminie jeszcze na etapie planowania macierzyństwa. Według lekarzy, najlepiej jest zacząć przyjmować kwas foliowy co najmniej 6 miesięcy przed poczęciem. Dzięki temu organizm przyszłej mamy będzie miał wystarczający zapas witaminy B9, by podzielić się nim z płodem. Długotrwałe przyjmowanie kwasu foliowego przez przyszłą mamę wspiera proces rozwijania się narządów dziecka, ale też jest dobre dla samej mamy, bo zmniejsza ryzyko rozwoju nowotworu szyjki macicy.
Mało kto wie, że kwas foliowy sprzyja zapłodnieniu, więc to kolejny argument za jego przyjmowaniem przed ciążą. Istnieją badania, które potwierdziły, że przyjmowanie kwasu foliowego przed zajściem w ciążę i w pierwszym jej trymestrze, obniża ryzyko wystąpienia wad cewy nerwowej u dziecka o ponad 70% ( źródło: Cieślik E., Gębusia A., „Skutki niedostatecznej podaży kwasu foliowego ze szczególnym uwzględnieniem znaczenia dla kobiet w wieku rozrodczym”, Hygeia Public Health 2011). Witamina B9 zapobiega wadom letalnym takim jak np. rozszczep kręgosłupa, przepuklina układu nerwowego, wodogłowie czy bezmózgowie. Jeśli dojdzie do takich powikłań, szanse dziecka na przeżycie lub donoszenie ciąży są żadne albo bardzo małe. Kwas foliowy chroni również płód przed wystąpieniem innych wad wrodzonych np. rozszczepem wargi i podniebienia czy wadami serca. Odpowiednia suplementacja kwasu foliowego pozwala również zmniejszyć ryzyko poronienia lub przedwczesnego porodu.
Kwas foliowy – gdzie go znaleźć?
Kwas foliowy, jak już wspomnieliśmy, nie tworzy się w organizmie, więc trzeba mu go jakoś dostarczyć np. pod postacią urozmaiconej diety. Istnieją produkty bogate w witaminę B9. Są to m.in. zielone warzywa takie jak brukselka, szpinak, bób, sałata, kapusta włoska czy brokuły, ale też fasola, soja, groch. Kwas foliowy występuje również w cytrusach, pszennych otrębach, razowym chlebie, wątróbce czy drożdżach.
Niestety, samo wdrożenie powyższych produktów do diety zwykle nie jest wystarczające. Zapotrzebowanie na kwas foliowy w czasie ciąży jest tak duże, że przewyższa podaż z jedzenia. W takiej sytuacji niezbędna jest suplementacja. Dlatego wszystkim kobietom planującym ciążę zaleca się przyjmowanie kwasu foliowego dodatkowo w postali odpowiedniego preparatu.
Suplementy zawierające kwas foliowy w zalecanej dawce są dostępne bez recepty. Dzięki temu, jeszcze przed potwierdzeniem ciąży przez lekarza, przyszła mama może zacząć przyjmować ten składnik odżywczy.
Kwas foliowy – ile potrzebuje kobieta w ciąży?
Wyraźne wytyczne w tym zakresie zostały opracowane przez Ministerstwo Zdrowia na podstawie wyników badań prowadzonych na całym świecie. Zaleca się, by kobieta w okresie rozrodczym spożywała 0,4 mg kwasu foliowego na dobę.
Zapotrzebowanie na kwas foliowy bywa jeszcze większe w ciąży, jeśli kobieta ma za sobą urodzenie dziecka z wadą cewy nerwowej, stwierdzono u niej padaczkę, ciąża jest mnoga, przyszła mama cierpi na otyłość lub pali papierosy. Wskazaniem do zwiększenia dawki przyjmowania kwasu foliowego w ciąży jest również megaloblastyczność oraz hiperhomocysteinemia.
Kwas foliowy – jaki wybrać?
Choć to suplement dostępny bez recepty, nie bez znaczenia jest wybór konkretnego produktu. Warto najpierw sprawdzić, w jakiej formie występuje w danym preparacie kwas foliowy, bo od tego zależy m.in. wchłanialność i przyswajalność tej witaminy. Łatwiejszą przyswajalność i większą stabilność kwasu foliowego zapewnia jego innowacyjna postać aktywna – sól glukozaminowa kwasu(6S)-5-metylotetrahydrofoliowego.
Do kiedy należy przyjmować kwas foliowy?
Choć największe zapotrzebowanie na kwas foliowy jest przed ciążą oraz w jej pierwszym trymestrze, witaminę można przyjmować przez cały okres trwania ciąży. Zaleca się wręcz, by kwas foliowy przyjmowały wszystkie kobiety w wieku rozrodczym, aktywne seksualnie, bo niemal połowa ciąż, to ciąże nieplanowane i przypadkowe.
Wybierając kwas foliowy, który będziemy przyjmować w ciąży, warto postawić na suplement łączący w swoim składzie wiele niezbędnych składników odżywczych niezbędnych ciężarnej. Zastąpienie wielu preparatów jednym jest rozwiązaniem nie tylko lepszym dla naszego portfela czy wygody, ale przede wszystkim – zdrowia.
