Żelazo – dlaczego jest takie ważne?
Żelazo to pierwiastek bardzo potrzebny naszemu organizmowi. Większości z nas kojarzy się z czerwonymi krwinkami i jest w tym dużo prawdy, bo żelazo jest składnikiem hemoglobiny. Pierwiastek odpowiada między innymi za transport tlenu w całym ciele i bierze udział w usuwaniu dwutlenku węgla. Wspiera ponadto wzrost i regenerację tkanek. Ma również wpływ na budowanie odporności organizmu.
Żelazo w ciąży – dlaczego ciężarne tak bardzo go potrzebują
Szczególne zapotrzebowanie na żelazo obserwuje się u ciężarnych i to właśnie u nich występuje najwyższe ryzyko niedoborów tego pierwiastka. Wszystko dlatego, że rozwijający się płód potrzebując żelaza do rozwoju, pozyskuje go z zapasów zgromadzonych w organizmie kobiety, a te nie zawsze są wystarczające. Ponadto, ciężarna potrzebuje żelaza, by wytworzyć większą ilość hemoglobiny i tym samym dotlenić nie tylko swój organizm, ale również organizm dziecka.
Żelazo w ciąży ma ogromne znaczenie dla jej przebiegu. Odpowiada za prawidłowy rozwój płodu już na początkowym jego etapie, budując pośrednio ośrodkowy układ nerwowy dziecka.
Niedobory żelaza w ciąży
Objawami zbyt małej ilości żelaza w organizmie bywają: osowiałość, szybkie męczenie się, pogorszony stan skóry, włosów i paznokci, bladość, zajady w kącikach ust, zawroty głowy i niższa odporność. Niedostateczna ilość żelaza w organizmie przyszłej mamy skutkuje niedokrwistością. Ta przekłada się zwykle na niską masę urodzeniową dziecka, a w konsekwencji również na przedwczesne zakończenie ciąży. Jeśli dziecko rodzi się z niedokrwistością, może być opóźnione w rozwoju umysłowym. Tych deficytów niestety nie można już jednak nadrobić po porodzie.
Powodem niedoboru żelaza w organizmie ciężarnej jest poza słabą wchłanialnością pierwiastka z pożywienia, również zła dieta. Nawet, jeśli staramy się spożywać produkty bogate w żelazo regularnie, jedzenie innych rzeczy może utrudniać przyswajanie pierwiastka przez organizm. Innym powodem są choroby układu pokarmowego, które upośledzają wchłanianie żelaza. Jeśli w ciąży pojawią się krwawienia, to również może być czynnikiem większego niedoboru tego pierwiastka w organizmie przyszłej mamy.
Żelazo w ciąży – zapotrzebowanie
Zapotrzebowanie na żelazo w ciąży jest różne na poszczególnych jej etapach. Wszystko zależy od wieku ciąży, ale też wagi kobiety. W I trymestrze ciąży kobieta o przeciętnej wadze potrzebuje dziennie około 0,8 mg żelaza, w II trymestrze jest to większa ilość, bo już 4-5 mg na dzień. Największe zapotrzebowanie na żelazo obserwuje się u ciężarnych w ostatnim trymestrze. Od 6 mg do nawet 10 mg na dobę.
Dość częstym problemem związanym z przyjmowaniem żelaza, jest jego trudna wchłanialność i przyswajalność. Utrzymuje się ona na średnim poziomie około 15%. Nawet, jeśli wzbogacimy naszą dietę w ciąży w produkty o wysokiej zawartości żelaza tj.rośliny strączkowe, pietruszkę, zboża, wątróbkę – nie mamy gwarancji, że cała ilość tego pierwiastka zostanie wchłonięta przez organizm. Wpływ na to ma m.in. spożywanie produktów, które zmniejszają przyswajalność żelaza np. kawy czy herbaty.
Jeśli wyniki badań w ciąży sugerują, że ciężarna ma niedobory żelaza, konieczne jest dodatkowe suplementowanie. WHO zaleca nawet rutynową suplementację żelaza w ciąży ze względu na duże prawdopodobieństwo wystąpienia niedoborów.
Żelazo w ciąży – jakie suplementy są najlepsze?
Wybierając żelazo do suplementacji w ciąży, należy zwrócić uwagę, by było ono dobrze przyswajalne. Odpowiednia formuła żelaza gwarantuje kontrolowane uwalnianie jonów żelaza w przewodzie pokarmowym, nie wchodzenie w interakcję z innymi składnikami odżywczymi, ale też minimalizowanie ryzyka wystąpienia uciążliwych dolegliwości typowych dla suplementacji żelazem np. bólów brzucha, zaparć czy biegunki. Dobre żelazo nie powinno również barwić zębów. Najlepiej jest wybrać suplement, który łączy w sobie żelazo z naturalną witaminą C, bo to dodatkowo zwiększa wchłanialność pierwiastka. Przyjmując żelazo, najlepiej dawkować je w porach między posiłkami.
