Przyczyny i objawy astygmatyzmu
Astygmatyzm jest spowodowany przez niesymetryczną krzywiznę rogówki lub soczewki oka, która powoduje, że promienie świetlne nie skupiają się w jednym punkcie na siatkówce, lecz w dwóch lub więcej punktach. W zależności od tego, czy promienie skupiają się przed siatkówką, na siatkówce lub za siatkówką, wyróżnia się trzy rodzaje astygmatyzmu:
- Astygmatyzm prosty – występuje, gdy jeden z głównych przekrojów oka ma prawidłową krzywiznę, a drugi jest załamany za mocno (astygmatyzm nadwzrokowy) lub za słabo (astygmatyzm krótkowzrokowy). W efekcie obraz jest ostry tylko w jednej płaszczyźnie (poziomej lub pionowej), a w drugiej nieostry.
- Astygmatyzm złożony – występuje, gdy oba główne przekroje oka mają nieprawidłową krzywiznę w tym samym kierunku (nadwzrokowym lub krótkowzrokowym). W efekcie obraz jest nieostry zarówno w płaszczyźnie poziomej, jak i pionowej.
- Astygmatyzm mieszany – występuje, gdy oba główne przekroje oka mają nieprawidłową krzywiznę w przeciwnych kierunkach (jeden nadwzrokowy, a drugi krótkowzrokowy). W efekcie obraz jest nieostry i zniekształcony.
Przyczyna astygmatyzmu nie jest do końca znana, ale wiadomo, że często ma on podłoże genetyczne i może być dziedziczony. Astygmatyzm może również powstać w wyniku urazu oka, choroby rogówki (np. stożka rogówki), operacji oczu (np. zaćmy) lub starzenia się soczewki.
Objawy astygmatyzmu
Objawy mogą być różne w zależności od stopnia i rodzaju wady wzroku. Najczęstszymi objawami astygmatyzmu są:
- Nieostre i zamglone widzenie zarówno z bliska, jak i z daleka
- Zniekształcenie i rozmycie konturów przedmiotów
- Trudności w odróżnianiu liter i cyfr podobnych kształtem
- Podwójne widzenie lub widzenie cieni
- Mrużenie oczu i przechylanie głowy, aby poprawić ostrość widzenia
- Bóle głowy, zmęczenie oczu i nadwrażliwość na światło
- Problemy z oceną odległości i głębi
Astygmatyzm może być łatwo przeoczony lub pomylony z innymi wadami wzroku. Dlatego ważne jest, aby regularnie badać wzrok u specjalisty i zgłaszać wszelkie dolegliwości.
Korekcja i leczenie astygmatyzmu
Astygmatyzm nie jest chorobą oczu i nie poddaje się leczeniu farmakologicznemu. Jedynym sposobem na poprawę jakości widzenia jest korekcja wady wzroku za pomocą okularów, soczewek kontaktowych lub zabiegu laserowego.
Okulary do korekcji astygmatyzmu mają specjalne szkła cylindryczne, które kompensują nierówną krzywiznę rogówki lub soczewki. Szkła te mają różną moc w różnych kierunkach i muszą być bardzo precyzyjnie dopasowane do oka. Okulary do korekcji astygmatyzmu mogą być łączone z okularami do korekcji krótkowzroczności lub nadwzroczności, jeśli występują one jednocześnie.
Soczewki kontaktowe do korekcji astygmatyzmu mają podobną zasadę działania jak okulary, ale są noszone bezpośrednio na oku. Soczewki te mogą być miękkie lub twarde, jednodniowe lub wielodniowe, sferyczne lub toryczne. Soczewki toryczne mają specjalny kształt i orientację, która zapewnia prawidłowe załamanie światła w oku. Soczewki kontaktowe do korekcji astygmatyzmu muszą być również bardzo dokładnie dopasowane do oka i wymagają regularnej kontroli i pielęgnacji.
Zabieg laserowy do korekcji astygmatyzmu polega na zmianie kształtu rogówki za pomocą wiązki lasera, która usuwa jej nadmiar tkanki. Zabieg ten jest bezbolesny, trwa kilka minut i daje trwałe efekty. Zabieg laserowy do korekcji astygmatyzmu może być wykonywany tylko u osób dorosłych, których wada wzroku jest stabilna i nie zmienia się przez co najmniej rok. Zabieg ten ma również pewne przeciwwskazania i ryzyka, które należy omówić z lekarzem przed podjęciem decyzji.
Astygmatyzm to częsta i zwykle łagodna wada wzroku, która nie stanowi zagrożenia dla zdrowia oczu. Jednak jeśli nie jest odpowiednio korygowana, może powodować wiele niedogodności i utrudniać codzienne funkcjonowanie. Dlatego ważne jest, aby regularnie badać wzrok u specjalisty i stosować się do jego zaleceń dotyczących korekcji astygmatyzmu. Dzięki temu można cieszyć się ostrym i wyraźnym widzeniem przez całe życie.
