Jest wiele mitów i bardzo różnych poglądów (wśród mam, ale też lekarzy) na temat tego, jak prawidłowo zajmować się siusiakiem u chłopców – czy skórkę trzeba odsuwać. Jeśli tak, to jak to robić? Czy można dziecku zrobić krzywdę? Po czym poznamy, że dzieje się coś niedobrego?
W jaki sposób powinna wyglądać pielęgnacja napletka u niemowląt?
Napletek pielęgnuje się w sposób różny u chłopców w różnym wieku. W wieku niemowlęcym i wczesnodziecięcym, u większości chłopców napletek jest całkowicie nieodprowadzalny, co określa się mianem stulejki fizjologicznej. Ten nieodprowadzalny napletek ma chronić ujście cewki moczowej przede wszystkim przed bakteriami jak też przed urazami typu otarcia w kontakcie z pieluszką. Nie zaleca się odprowadzania napletka „na siłę”, gdyż może to skutkować jego popękaniem, z następowym powstaniem drobnych blizn, zwężających pierścień napletka, a w skrajnych przypadkach można spowodować tzw. załupek, czyli zaciśnięcie się napletka poniżej żołędzi prącia z niemożnością jego odprowadzenia – co grozi poważnymi konsekwencjami.
Podsumowując, u najmłodszych chlopców przemywamy okolice ujścia cewki moczowej tylko w takim zakresie, na jaki pozwala fizjologiczna stulejka, odsuwając napletek bardzo delikatnie do momentu, kiedy poczujemy opór.
W jaki sposób pielęgnować napletek u starszych chłopców?
U kilkulatków napletek też może być nie do końca odprowadzalny z powodu przedłużającej się stulejki fizjologicznej lub tzw. zlepu napletkowo-żołędziowego, kiedy to napletek jest przyklejony do żołędzi prącia. Stopniowe jego odwarstwianie się następuje z wiekiem, w miarę powiększania się wymiarów prącia.
Toaleta napletka w tym wieku to po prostu mycie wodą i mydłem w trakcie codziennej kąpieli.
Kiedy standardowa pielęgnacja nie wystarczy?
Istnieją niestety sytuacje, które wymuszają inne postępowanie z napletkiem. Nawracające zakażenia układu moczowego u niemowląt i małych dzieci wiążą się z potrzebą pobierania moczu na badania, w tym na posiewy. Nieodprowadzalny napletek może powodować fałszywie dodatnie wyniki badań. Dzieje się tak dlatego, że miejsce pod napletkiem często skolonizowane jest bakteriami, a tych nie da się wyeliminować z uwagi na brak dostępu do tej przestrzeni podczas jałowego mycia prącia. Wtedy wskazane bywa krótkotrwałe zastosowanie sterydoterapii miejscowej. Sterydy rozluźniają pierścień napletka i ułatwiają jego odprowadzenie. Takie leczenie powinno być prowadzone pod kontrolą doświadczonego lekarza urologa bądż nefrologa, nigdy na własną rękę!
Sterydotetrapia miejsowa może też posłużyć ocenie czy napletek ma szansę być swobodnie odprowadzalny w przyszłości.
Co jeśli napletek nie będzie odprowadzalny u starszych chłopców?
Jeżeli napletek jest całkowicie nieodprowadzalny u chłopców dojrzewających, istnieje prwdopodobienstwo, iż ma on „prawdziwą” stulejkę. Należy wówczas zgłosić się do lekarza specjalisty – chirurga bądź urologa, który zakwalifikuje pacjenta do zabiegu operacyjnego. Najczęściej powodem stulejki patologicznej są nieumiejętne i częste próby odprowadzania napletka lub powtarzające się jego stany zapalne.
Podsumowując: stulejka to fizjologia u małych chłopców i nie wymaga żadnego leczenia, poza sytuacjami szczególnymi. Higiena napletka to przede wszystkim mycie wodą z mydłem, bez jego odprowadzania „na siłę”.
foto: canva
autor: dr n. med. Beata Pacanowska – pediatra, nefrolog MediPark
