Chodzenie na palcach u dzieci do 3. roku życia
Chodzenie na palcach u dzieci do 3. roku życia jest zazwyczaj naturalnym i fizjologicznym zjawiskiem, które pomaga w prawidłowym rozwoju stopy i utrzymaniu równowagi. Dzieci w tym wieku uczą się chodzić i doskonalić swój chód, a chodzenie na palcach pozwala im napiąć mięśnie prostowników tułowia i sklepienia stopy. Chodzenie na palcach u dzieci w tym wieku nie powinno budzić niepokoju, jeśli jest przeplatane z chodzeniem na całej stopie i nie utrudnia poruszania się dziecka.
Chodzenie na palcach u dzieci powyżej 3. roku życia
Chodzenie na palcach u dzieci powyżej 3. roku życia może być sygnałem różnych nieprawidłowości, które należy obserwować i skonsultować ze specjalistami. Jeśli dziecko stale lub często chodzi na palcach, nie stawia całej stopy na podłożu, ma problemy z równowagą lub koordynacją ruchową, może to świadczyć o zaburzeniach takich jak:
- nadwrażliwość dotykowa na poziomie stóp u dziecka – objawia się unikaniem kontaktu stóp z podłożem z powodu nieprzyjemnych lub bolesnych wrażeń. To zjawisko może być powiązane z zaburzeniami z zakresu autyzmu lub innych zaburzeń integracji sensorycznej.
- nieprawidłowa integracja wrażeń sensorycznych – dziecko ma problem z prawidłowym odbiorem i przetwarzaniem bodźców płynących z systemów dotyku, wzroku, równowagi i czucia głębokiego; może to wpływać na umiejętności motoryczne i poznawcze dziecka.
- niezintegrowany odruch TOB (toniczny odruch boczny) – jest to odruch występujący u niemowląt, który powinien zaniknąć około 6. miesiąca życia; polega on na tym, że gdy głowa dziecka jest obrócona w bok, ręka i noga po tej samej stronie się prostują, a po przeciwnej stronie się zginają; jeśli odruch ten nie zaniknie, może utrudniać dziecku prawidłowy chód i równowagę.
- nieprawidłowe napięcie mięśniowe – dziecko może mieć zbyt wysokie lub zbyt niskie napięcie mięśniowe, co wpływa na jego ruchomość i postawę; chodzenie na palcach może być sposobem na kompensację napięcia lub uniknięcie bólu.
- nieprawidłowości anatomiczne – dziecko może mieć wrodzone lub nabyte skrócenie ścięgna Achillesa, które uniemożliwia mu stawianie pięty na podłożu; może to być spowodowane przez genetykę, urazy, zapalenia lub nieodpowiednie obuwie.
- choroby neurologiczne – dziecko może mieć mózgowe porażenie dziecięce, dystrofię mięśniową, ADHD lub inne zaburzenia neurologiczne, które wpływają na kontrolę mięśniową i ruchową.
Moje dziecko chodzi na palcach – co robić?
Jeśli obserwujemy u dziecka chodzenie na palcach, należy w pierwszej kolejności ocenić, czy jest to naturalny etap rozwoju, czy objaw zaburzeń. Jeśli dziecko chodzi na palcach sporadycznie, przeplatając to z chodzeniem na całej stopie, i nie ma problemów z ruchomością lub równowagą, nie ma powodu do niepokoju. Jeśli dziecko stale lub często chodzi na palcach, nie stawia całej stopy na podłożu, ma problemy z ruchomością lub równowagą, należy zgłosić się do lekarza lub specjalisty.
W zależności od przyczyny chodzenia na palcach u dziecka, może być konieczne leczenie farmakologiczne, rehabilitacja, noszenie specjalnego obuwia lub zaopatrzenia ortopedycznego. Niektóre z możliwych działań to:
- ćwiczenia wykonywane z opiekunami – mają na celu rozciągnięcie ścięgna Achillesa, wzmocnienie mięśni stopy i łydki, poprawę równowagi i koordynacji ruchowej; można wykorzystywać zabawy z piłkami, balonami, skakankami, klockami itp
- masaż stóp – pomaga w redukcji napięcia mięśniowego i nadwrażliwości dotykowej; można stosować różne tekstury i temperatury, np. piasek, wodę, gąbkę, szczoteczkę.
- integracja sensoryczna – polega na dostosowaniu bodźców sensorycznych do potrzeb dziecka; ma na celu poprawę przetwarzania informacji płynących z systemów dotyku, wzroku, równowagi i czucia głębokiego; można wykorzystywać huśtawki, trampoliny, tunele, materace.
- terapia odruchów – polega na wygaszaniu niezintegrowanych odruchów niemowlęcych i pobudzaniu prawidłowych odruchów dorosłych; ma na celu poprawę kontroli mięśniowej i ruchowej; można wykorzystywać ćwiczenia oparte na ruchach głowy i tułowia.
- leczenie farmakologiczne – stosuje się w przypadku chorób neurologicznych lub mięśniowych; ma na celu zmniejszenie napięcia mięśniowego lub poprawę funkcji nerwów i mięśni; może być podawane doustnie lub zastrzykami.
- leczenie operacyjne – stosuje się w przypadku nieprawidłowości anatomicznych lub opornych na inne metody leczenia; polega na przedłużeniu ścięgna Achillesa lub innych struktur stopy.
