Jakie są skutki bycia szklanym dzieckiem?
Bycie szklanym dzieckiem może mieć poważne konsekwencje dla rozwoju emocjonalnego i społecznego dziecka. Niektóre z nich to:
- Poczucie winy i odpowiedzialności za sytuację rodzeństwa. Szklane dzieci często obwiniają się za problemy swojego brata lub siostry i czują, że muszą być dla nich wsparciem. Nie potrafią odmówić pomocy lub poprosić o nią dla siebie.
- Poczucie samotności i izolacji od rówieśników i rodziny. Szklane dzieci mają mało czasu i okazji do nawiązywania przyjaźni i zabawy z innymi dziećmi. Czują się niezrozumiane i odrzucone przez rodziców, którzy nie zauważają ich potrzeb i uczuć.
- Niska samoocena i brak wiary we własne możliwości. Szklane dzieci często porównują się z rodzeństwem i uważają się za gorsze lub mniej ważne. Nie wierzą w swoje talenty i marzenia. Boją się popełniać błędy i ryzykować.
- Trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu relacji z innymi ludźmi. Szklane dzieci mogą mieć problemy z zaufaniem, komunikacją i wyrażaniem swoich potrzeb i granic. Mogą być nadmiernie uległe, podporządkowane lub agresywne wobec innych. Mogą unikać bliskości lub zależeć od niej.
- Problemy ze zdrowiem psychicznym, takie jak depresja, lęk, stres czy uzależnienia. Szklane dzieci mogą cierpieć na różne zaburzenia psychiczne spowodowane przez chroniczny stres, brak wsparcia i traumy z dzieciństwa. Mogą szukać ucieczki w alkoholu, narkotykach lub innych zachowaniach ryzykownych.
- Brak własnej tożsamości i zainteresowań. Szklane dzieci mogą nie mieć poczucia własnej wartości i celu w życiu. Mogą nie wiedzieć, kim są i czego chcą. Mogą podporządkowywać się oczekiwaniom innych lub buntować się przeciwko nim.
Niektóre objawy, które mogą wskazywać na to, że jesteś szklanym dzieckiem lub znasz taką osobę, to:
- Czujesz się winny lub odpowiedzialny za sytuację swojego rodzeństwa
- Czujesz się samotny i izolowany od rówieśników i rodziny
- Masz trudności z zaufaniem, komunikacją i wyrażaniem swoich potrzeb i granic
- Jesteś nadmiernie uległy, podporządkowany lub agresywny wobec innych
- Unikasz bliskości lub zależysz od niej
- Masz problemy ze zdrowiem psychicznym, takie jak depresja, lęk, stres czy uzależnienia
- Nie masz poczucia własnej wartości i celu w życiu
- Nie wiesz, kim jesteś i czego chcesz
- Podporządkowujesz się oczekiwaniom innych lub buntujesz się przeciwko nim
Jeśli u siebie lub u kogoś bliskiego zauważysz te objawy, warto poszukać pomocy profesjonalnej lub wsparcia w grupach dla szklanych dzieci lub ich rodzin. Nie jesteś sam i nie musisz cierpieć w milczeniu.
Jak pomóc szklanemu dziecku?
Szklane dzieci potrzebują wsparcia i zrozumienia ze strony rodziców, opiekunów i innych osób bliskich. Niektóre sposoby pomocy to:
- Zapewnienie dziecku regularnej uwagi i troski. Rodzice lub opiekunowie powinni poświęcać czas na rozmowę, zabawę i przytulanie dziecka. Powinni też interesować się jego szkołą, hobby i problemami. Powinni pokazywać dziecku, że jest kochane i ważne.
- Docenianie jego osiągnięć i zachęcanie do rozwijania własnych pasji. Rodzice lub opiekunowie powinni chwalić dziecko za jego sukcesy i wysiłek. Powinni też wspierać jego zainteresowania i talenty. Powinni pomagać dziecku w realizacji jego marzeń i celów.
- Pozwalanie dziecku na wyrażanie swoich uczuć i potrzeb. Rodzice lub opiekunowie powinni słuchać dziecka z empatią i szacunkiem. Powinni akceptować jego emocje i nie krytykować ani bagatelizować ich. Powinni też zachęcać dziecko do mówienia o swoich potrzebach i granicach. Powinni respektować jego wybory i decyzje.
- Zapewnienie dziecku dostępu do profesjonalnej pomocy psychologicznej lub terapeutycznej w razie potrzeby. Rodzice lub opiekunowie powinni zauważać symptomy zaburzeń psychicznych u dziecka i nie lekceważyć ich. Powinni też szukać dla dziecka odpowiedniej pomocy specjalistycznej, jeśli jest taka konieczna. Powinni też współpracować z terapeutą dziecka i stosować się do jego zaleceń.
- Umożliwienie dziecku kontaktu z innymi szklanymi dziećmi lub grupami wsparcia. Rodzice lub opiekunowie powinni pomagać dziecku w nawiązywaniu przyjaźni z innymi dziećmi, które mają podobne doświadczenia. Powinni też zapewniać dziecku możliwość uczestniczenia w spotkaniach lub warsztatach dla szklanych dzieci lub ich rodzin. Powinni też informować dziecko o dostępnych źródłach wsparcia, takich jak telefony zaufania, portale internetowe czy organizacje pozarządowe.
- Uczestniczenie w rodzinnych zajęciach lub wyjściach, które uwzględniają potrzeby wszystkich dzieci. Rodzice lub opiekunowie powinni organizować dla całej rodziny wspólne aktywności lub wycieczki, które są dostosowane do możliwości i preferencji każdego dziecka. Powinni też dbać o równowagę między czasem poświęconym na opiekę nad chorym lub niepełnosprawnym dzieckiem a czasem na zabawę i relaks z innymi dziećmi.