Co to jest trzeci migdał u dzieci?
Migdały podniebienne, które możemy zobaczyć zarówno u dzieci, jak i dorosłych, są częścią tzw. pierścienia chłonnego Waldeyera. Razem z innymi elementami tego układu stanowią ważną funkcję, jeśli chodzi o obronę miejscową i ogólną. Trzeci migdał, czyli migdałek gardłowy, jest także częścią wspomnianego pierścienia. Nie widać go gołym okiem, ponieważ znajduje się za języczkiem, w górnej części gardła. Zawiązki trzeciego migdałka u dzieci powstają już w okresie płodowym. Powiększa się on naturalnie od 6-8 tygodnia po urodzeniu, a największą wielkość osiąga do 7 roku życia. Potem ulega stopniowemu zanikowi (inwolucji). Wcześniej jednak odgrywa ważną rolę w ochronie układu oddechowego malucha.
Po co jest trzeci migdał?
Migdałki stanowią pierwszą barierę układu immunologicznego dla bakterii i wirusów, które dostają się do organizmu przez nos i jamę ustną. Trzeci migdał u dzieci stanowi skupisko tkanki limfatycznej i ma istotne znaczenie w ochronie organizmu przed czynnikami chorobotwórczymi. Jego tkanki, w kontakcie z patogenami, wysyłają informację do mózgu i uruchamiają mechanizmy immunologiczne. Tam też zaczynają się procesy związane ze zwalczaniem infekcji, m.in. miejscowa produkcja limfocytów i przeciwciał. Wówczas dochodzi do przerostu trzeciego migdała – gdy jednak infekcja mija, zmniejsza się także obrzęk.
Powiększone migdałki – czy są powodem do niepokoju?
Wspomniane procesy w pierwszych latach życia dziecka są całkowicie naturalne. Tkanka chłonna gardła jest w tym czasie wyjątkowo aktywna, co wiąże się z fizjologicznym procesem nabywania kompetencji immunologicznych przez dziecko. Powiększone w czasie infekcji migdałki, w tym także trzeci migdał, to również prawidłowa, chociaż nieprzyjemna dla malucha, reakcja organizmu. Po wyzdrowieniu objętość migdałka gardłowego zmniejsza się samoistnie i dyskomfort mija. Oczywiście w takiej sytuacji należy udać z dzieckiem do laryngologa, żeby prawidłowo zdiagnozować chorobę i wdrożyć odpowiednie leczenie. Konieczna może okazać się antybiotykoterapia.
Przerośnięty trzeci migdał u dzieci – przyczyny
W sytuacji, gdy obrzęk nie znika, staje się przewlekły, a powiększenie wypełnia znaczącą objętość nosogardła (powyżej 60%), mówimy o przerośniętym trzecim migdałku. Trwały przerost migdała uważany jest za stan patologiczny. Chociaż wymaga on pilnej interwencji, to warto wiedzieć, że problem ten występuje u dzieci bardzo często, a leczenie – wykonuje się rutynowo. Najczęściej przerośnięty migdałek pojawia się w 3-7 roku życia. Przedszkolaki są nieustannie narażone na kontakt z wirusami i bakteriami, a co za tym idzie – częste infekcje. Zdarza się, że ciągle podrażniania tkanka limfatyczna migdałka powiększa się i nie wraca do wyjściowych rozmiarów. Inną przyczyną może być także alergia, na którą cierpi nasze dziecko.
Przerost trzeciego migdałka – objawy
Typowe objawy przerostu migdałka gardłowego u dziecka są powiązane z układem oddechowym. Niedrożny nos, przewlekły katar i nawracające infekcje – to często sygnały ze strony problematycznego trzeciego migdałka. Poza upośledzeniem drożności nosa, dziecko może mieć także problemy ze słuchem, ponieważ przerośnięty organ blokuje ujście trąbki słuchowej. Organ ten jest anatomicznym kanałem, który łączy gardło z uchem środkowym. Jeżeli więc zauważymy, że dziecko gorzej słyszy, nie reaguje od razu, zwiększa głośność muzyki lub komputera, a także niewyraźnie mówi – nie bagatelizujmy tych obserwacji. Obecność wysięku w uszkach i częste zapalenia to także symptomy powiązane z przerostem migdałków.
Chrapanie, bezdech, problemy ze snem u dziecka a trzeci migdał
Wśród innych objawów możemy wymienić także te, które występują w nocy. Przerośnięty trzeci migdał zaburzający drożność noska sprawia, że dziecko stale oddycha przez usta – również podczas snu. W efekcie zaczyna chrapać, śpi niespokojnie lub całkiem się przebudza. Pogarsza się jego koncentracja w ciągu dnia, ma trudności ze skupieniem, pamięcią i nauką. Przerost trzeciego migdałka jest także przyczyną bezdechu sennego. Epizody, w których podczas spania dziecko na moment przestaje oddychać, wymagają pilnego skonsultowania z lekarzem. Konsekwencję problemów z oddychaniem stanowi także niewłaściwy rozwój szczęk i podniebienia. Wady zgryzu mają z kolei wpływ na zaburzenia mowy i wypowiadanie niektórych głosek.
Diagnoza przerośniętego migdałka
Osobą, która stwierdza przerost trzeciego migdałka, jest otolaryngolog dziecięcy. Podczas konsultacji oceni drożność dróg oddechowych i wykona odpowiednie badania diagnostyczne. Wśród nich znajdują się RTG boczne czaszki oraz badanie z użyciem endoskopu giętkiego (fiberoskopu). Przez nos malucha wkładany jest cienki endoskop z kamerą. Klinika laryngologiczna MilleMedica to miejsce, w którym nie tylko panuje rodzinna atmosfera, ale przede wszystkim znajdziemy lekarzy z doświadczeniem w pracy z dziećmi oraz w diagnozie problemów z trzecim migdałkiem, chrapaniem czy niebezpiecznym bezdechem sennym. Znalezienie dobrej placówki medycznej będzie też miało znaczenie w przypadku wdrożenia leczenia operacyjnego.
Usunięcie trzeciego migdałka u dzieci – czy jest konieczne?
Interwencja chirurgiczna zawsze budzi niepokój u rodziców. W przypadku problematycznego trzeciego migdałka, pojawia się kwestia, czy koniecznie trzeba go usunąć. Jeżeli przerost tkanki nie jest znaczący i nie powoduje uciążliwych oraz niebezpiecznych dolegliwości – lekarz nie zaleci od razu operacji. Zwłaszcza jeśli skuteczne okaże się zastosowane leczenie zachowawcze. Jeżeli jednak przerośnięty migdał gardłowy powoduje opisywane już objawy: trudności w oddychaniu, ciągłe infekcje nosa, zatok i zapalenie ucha środkowego, wówczas tzw. adenoidektomia ma duże uzasadnienie. Występujące wady zgryzu i zmiana kształtu twarzy, trudności w połykaniu i zespół bezdechów sennych to także istotne przesłanki do usunięcia trzeciego migdała.
