Dzieci w grupie podwyższonego ryzyka
Grypa to choroba, która objawia się nagle, a jej przebieg może być gwałtowny i w znaczącym stopniu osłabić organizm. Najmłodsi ze względu na nie w pełni rozwinięty układ odpornościowy są szczególnie narażeni na poważne powikłania pogrypowe, tj. zapalenie ucha środkowego czy zapalenie płuc. W Polsce wśród dzieci poniżej 4 roku życia, generowane jest nawet 25% wszystkich zachorowań1. Niemowlęta wymagają hospitalizacji z powodu grypy równie często jak osoby starsze.
„Należy wziąć po uwagę, że grypa to nie przeziębienie. Jest to choroba znacznie bardziej nieprzewidywalna, może nieść za sobą nieodwracalne konsekwencje. Szczepienia przeciw grypie zapewniają odpowiednią ochronę, jednak ze względu na zmienność antygenową wirusów, trzeba szczepić się co roku. W czasach panującej pandemii warto zaszczepić się przeciw grypie, bowiem na początku choroby objawy są podobne, a postępowanie jest różne. W przypadku grypy mamy zarówno leczenie jak i profilaktykę. Z wielką radością chcę Państwa poinformować, że od tego sezonu mamy w 50% refundowane szczepienie przeciwko grypie szczepionką donosową, dla dzieci po ukończeniu 2 roku życia aż do ukończenia 5 lat (24-60 miesiąc życia). Szczepionka w Polsce jest zarejestrowana do 18 roku życia, ale dla starszych dzieci jest pełnopłatna. Szczepionka dostępna jest na receptę. A więc, zadzwoń do lekarza, poproś o e-receptę i zaszczep swoje dziecko, a dokładniej lekarz poda szczepionkę do nosa” – tłumaczy prof. dr hab. n. med. Teresa Jackowska, Konsultant Krajowy w dziedzinie Pediatrii.
Jak uchronić się przed groźnym wirusem grypy?
Regularne wzmacnianie odporności zarówno u dzieci, jak i dorosłych to kluczowe działanie profilaktyczne, chroniące przed groźnymi patogenami. Należy pamiętać, że jest to proces długofalowy, którego nie da się przyspieszyć. Najważniejsze zasady, które powinniśmy stosować każdego dnia to zdrowa, zbilansowana dieta bogata w owoce i warzywa, odpowiednie nawodnienie, systematyczna aktywność fizyczna, wypoczynek i stosowanie zasad higieny osobistej. Zaimplementowanie powyższych zasad z pewnością wzmocni odporność organizmu, jednak może okazać się niewystarczające w sezonie jesienno-zimowym, dlatego warto stosować szczepienia ochronne.
Pomimo licznych dowodów naukowych, że szczepienia profilaktyczne są najskuteczniejszą metodą zapobiegania zachorowaniom na grypę, poziom wyszczepialności wśród dzieci jest wciąż na zatrważająco niskim poziomie – wynosi poniżej 1%. Grypa przenosi się drogą kropelkową – 1 kichnięcie to ok. 3 000 kropelek z wirusem pędzącym 167 km/h. Najłatwiej zarazić się w dużych skupiskach, dlatego dzieci w wieku szkolnym i przedszkolnym są szczególnie narażone na zakażenie. Aby chronić nasze pociechy, warto zastosować wszelkie sprawdzone metody zapobiegania infekcjom – w tym szczepienia. Skuteczność szczepionki przeciw grypie u dzieci wynosi aż od 60% do 90%2. W tym roku na liście leków refundowanych znajduje się szczepionka donosowa, która jest w 50% odpłatna dla dzieci od ukończonych 2 lat do ukończonych 5 lat (koszt ok. 47 zł). Dla pozostałej grupy wiekowej (6-17 lat) jest ona pełnopłatna (koszt ok. 95 zł). Na rynku są dostępne także pełnopłatne szczepionki domięśniowe dla dzieci powyżej 6 miesiąca życia (koszt ok. 45 zł). Szczepionki powinny być dostępne w aptekach w drugiej połowie września.
„Szczepienie dzieci przeciw grypie chroni nie tylko samych najmłodszych, ale także osoby znajdujące się w ich najbliższym otoczeniu. Dzieci określa się jako „głównych sprawców i rezerwuar grypy”, ponieważ odgrywają kluczową rolę w transmisji wirusa w społeczeństwie. W porównaniu do osób dorosłych, dzieci łatwiej się zarażają, a także wydalają wirusa w większych ilościach. Dlatego zwiększenie odsetka wyszczepialności wśród dzieci jest tak ważne dla całego społeczeństwa – obliczono, że zaszczepienie 420 dzieci chroni 1 dorosłego przed zgonem z powodu grypy” – komentuje dr hab. n. med. Ernest Kuchar, Prezes Polskiego Towarzystwa Wakcynologii, ekspert Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy.
Głównymi przyczynami niskiego poziomu wyszczepialności wśród dzieci są niska świadomość zagrożeń związanych z przechorowaniem grypy, bariery finansowe i organizacyjne, oraz strach najmłodszych przed igłami – ten powód podaje aż 70% rodziców3. Warto jednak pamiętać, że dostępne są szczepionki zarówno domięśniowe, jak i donosowe, które nie wiążą się z użyciem igieł. Światowa Organizacja Zdrowia, Polskie Towarzystwo Pediatryczne, Krajowy Konsultant ds. Pediatrii oraz Główny Inspektorat Sanitarny zalecają szczepienie przeciw grypie w nadchodzącym sezonie. Program Szczepień Ochronnych rekomenduje aplikację tej szczepionki szczególnie wśród dzieci od 6 do 60 miesiąca życia.
Grypa a COVID-19
Niezwykle ważna jest profilaktyka grypy w czasie panującej pandemii COVID-19. W nadchodzącym sezonie bardzo ciężko będzie odróżnić od siebie przeziębienie, grypę i zarażenie wirusem SARS-CoV-2. Wszystkie z wymienionych chorób wykazują podobne objawy, takie jak kaszel, bóle mięśni i stawów, a także gorączkę. Dzięki szczepieniu przeciw grypie wykrycie COVID-19 może być łatwiejsze. Ponadto, szczepionka ta może zwiększyć odporność przed innymi wirusami oddechowymi, a także złagodzić przebieg grypy, jeśli ona wystąpi.
1 Meldunki epidemiologiczne NIZP-PZH. Dostępne na www.pzh.gov.pl
2 Cohen G.M.,Nettleman MD. Economic impact od influenza vaccination in preschool children. Pediatrics Vol. 106(2000).
3 Santibanez, T.A./ Kahn, K.E., & Bridges, C.B. (2018). Do parents prefer inactivated or live attenuated influenza vaccine for their children? Vaccine. Doi:10.1016/j.vaccine.2018.10.042
