Jaki kolor oczu będzie miało dziecko – to pytanie, które spędza sen z powiek wielu przyszłych mam. Oczekiwanie na malucha, a szczególnie ostatnie miesiące ciąży, potrafią ciągnąć się w nieskończoność. W tym czasie rodzice chętnie snują wizje na temat możliwego wyglądu swojej pociechy. To, jaki kolor oczu będzie miało maleństwo, wcale jednak nie jest takie oczywiste.
Kolor oczu dziecka – od czego zależy?
Kolor oczu jest dziedziczny. Nie oznacza to jednak, że jeśli oboje rodzice mają niebieskie oczy, to ich maluch też będzie miał niebieską tęczówkę. Jaki zatem kolor oczu będzie miało dziecko?
Kolor oczu dziedziczymy po przodkach – przy czym niekoniecznie po rodzicach. Na kolor oczu ma bowiem wpływ kilka genów i to właśnie ich wyjątkowa kombinacja decyduje o ilości melaniny w tęczówce – a więc o jej ostatecznym kolorze. Zdarza się, że oczy dziecka mają naprawdę wyjątkową, trudną do zdefiniowania barwę – to kwestia genów! Chcąc poznać prawdopodobny kolor oczu potomka, warto dokładnie przyjrzeć się drzewu genealogicznemu naszej rodziny.
Dziedziczenie koloru oczu
Skoro wiemy już, że kolor oczu jest dziedziczny, to może istnieje jakiś wzór, dzięki któremu jesteśmy w stanie określić, jaki kolor oczu będzie miał nasz maluch? Warto spróbować. Po pierwsze, należy wiedzieć, że dominujący będzie zawsze kolor ciemniejszy i analogicznie recesywny kolor jaśniejszy. Brązowoocy rodzice będą mieli najprawdopodobniej brązowookie dziecko – chyba, że któryś z dziadków miał oczy niebieskie – wówczas szansa na niebieską tęczówkę u malucha wynosi 25%. Jeśli jednak rodzice mają oczy niebieskie, to szansa, że dziecko będzie miało oczy brązowe, jest znikoma. Wyjątki się jednak zdarzają i nie można w tej kwestii założyć nic na 100%. Jeśli chcemy poznać możliwe szanse na określony kolor oczu u dziecka, możemy zajrzeć do internetowych kalkulatorów. Wystarczy, że zaznaczymy kolory oczu swoje, partnera i wszystkich dziadków, a kalkulator poda nam procentową szansę na określony kolor u potomstwa – sprytne, prawda?
Kolor oczu noworodka
Praktycznie każdy maluch tuż po narodzinach ma wyjątkowy, granatowy kolor oczu. Czasem tęczówka przybiera barwę szarą. Dlaczego tak się dzieje? To zasługa melaniny – barwnika, który determinuje kolor oczu. Maluchy mają jej bardzo niewiele, stąd taki oryginalny kolor oczu. Produkcja melaniny jednak dopiero się rozpoczyna, a determinuje ją ekspozycja na słońce. Z biegiem czasu możemy więc obserwować zmienianie się koloru oczu u dziecka. Barwa tęczówki stabilizuje się z czasem – i mówi się, że w okolicach trzecich urodzin dziecko osiąga już właściwą dla siebie barwę oczu. Czasem jednak ten proces jest wydłużony i kolor oczu stabilizuje się dopiero w wieku 6-8 lat. Tak czy inaczej, warto uzbroić się w cierpliwość – bo jak widać kwestia koloru oczu nie jest taka oczywista, jak mogłoby się wydawać.
Czy kolor oczu może zmieniać się w dorosłości?
Kolor tęczówki, jak już wyżej wspomnieliśmy, zależy od genów – jest więc niejako zaprogramowany z góry dla każdego człowieka. Dziecko rodzi się z niebieskimi oczami, a w miarę produkcji melaniny kolor oczu zmienia się, by osiągnąć stabilizację w okolicach 3-6 urodzin. Zmiana koloru oczu w późniejszym czasie należy do wyjątków i nie jest już tak spektakularna, jak we wczesnym dzieciństwie. Przy czym kolor oczu nie zależy od ilości czasu, jaki spędzamy na słońcu. Gałka oczna posiada szereg zabezpieczeń przed nadmiernym promieniowaniem UV – najprostszym jest chociażby mrużenie oczu przy zbyt mocnym świetle. Jeśli zatem marzymy o zmianie koloru oczu w dorosłości, to pozostają nam do dyspozycji kolorowe szkła kontaktowe.
Jakie są kolory oczu?
Mówiąc o kolorach oczu u dziecka, najczęściej bierze się pod uwagę dwie barwy: brązową i niebieską. Faktycznie – te dwa kolory są najpowszechniejszymi kolorami tęczówki na świecie. Szacuje się, że aż 90% populacji ma oczy brązowe. Kolor niebieski występuje u zaledwie 7% osób, szarymi oczami może pochwalić się jedynie 2% społeczeństwa, a zielonymi tylko 1%. Kolorów oczu jest jednak zdecydowanie więcej i mieszczą się one na skali od ciemnego brązu do jasnego błękitu. W rzeczywistości możemy spotkać oczy np. czarnobrązowe, zielono-piwne, ciemno szare, szaroniebieskie itd. Do tego dochodzą plamki na tęczówce, które czynią nasze oczy naprawdę wyjątkowymi. Kolor oczu bywa również charakterystyczny dla populacji zamieszkujących określoną krainę geograficzną – Skandynawowie i Słowianie mają bardzo często niebieski kolor oczu, ludy Azji i Afryki – brązowy lub brązowo czarny.
Jaki kolor oczu będzie miało dziecko? Od czego zależy kolor oczu dziecka? Najprościej mówiąc, od genów, które określają ilość melaniny w tęczówce. Brązowoocy rodzice mają większą szansę na dziecko z brązowymi oczami. Niespodziankę może tu jednak sprawić niebieskooki krewny – przekazany przez niego gen może ujawnić się właśnie w nowym pokoleniu. Błękitnoocy rodzice mają jednak niemal 100% szansę na błękitnookie potomstwo. To, jaki kolor oczu będzie miało nasze dziecko, okaże się jednak dopiero w kilku pierwszych latach życia – noworodki bowiem ze względu na niewielką ilość melaniny rodzą się z niebieskimi lub wręcz granatowymi oczami, a ich kolor zmienia się z czasem, stabilizując się nawet w okolicy 6 urodzin.
