Pewnie nigdy nie przypuszczałaś, że będziesz musiała zlecać test na ojcostwo. Nie masz jednak wyboru. Pragniesz przecież dowiedzieć się, kto tak naprawdę jest ojcem twojej pociechy. Nie martw się, takie rzeczy się zdarzają i to częściej niż myślisz. Ciebie martwi jednak jeszcze jedna sprawa…Mężczyzna, którego podejrzewasz o biologiczne pokrewieństwo z dzieckiem już nie żyje. A takie badanie polega przecież na niczym innym, jak na porównaniu materiału genetycznego potencjalnego ojca i dziecka, który pochodzi bezpośrednio od nich. Zastanawiasz się więc, czy w twojej sytuacji analiza genetyczna będzie w ogóle możliwa? Odpowiedź brzmi TAK!
W wyjątkowych przy pad kach, czyli np. po śmierci domnie ma nego ojca, test DNA można zrealizować korzy sta jąc z trzech roz wią zań: przeprowadzając analizę chromosomu Y, włączając do badania najbliższych krewnych zmarłego, bądź posługując się przed miotami używanymi przez niego jeszcze za życia. A jak to wygląda w praktyce?
Analiza chromosomu Y
Jednym ze sposobów dochodzenia spornego ojcostwa, kiedy nie dysponujemy żadną próbką pochodzącą od ojca, jest analiza chromosomu Y. Metoda ta ma jednak istotne ograniczenie. Można ją przeprowadzić tylko wtedy, gdy dziecko, w stosunku do którego sprawdza się pokrewieństwo, jest chłopcem. Jak zapewne pamiętasz, choćby z lekcji biologii, każdy zdrowy człowiek ma po dwa chromosomy płciowe w kariotypie, czyli innymi słowy zestawie wszystkich chromosomów. Mężczyźni posiadają jeden chromosom X oraz jeden chromosom Y (XY w zapisie), natomiast kobiety po dwa chromosomy X (XX w zapisie). To właśnie brak chromosomu Y sprawi, że ten typ analizy będzie u dziewczynki niewykonalny.
Chromosom Y jest dziedziczony, i to w praktycznie niezmiennej formie, przez wszystkie pokolenia spokrewnionych ze sobą mężczyzn. U wujka i bratanka czy dziadka i wnuka będzie od zatem niemal identyczny. Analiza chromosomu Y ma jednak sens jedynie wtedy, gdy przystępujące do badania osoby są 100% pewne swojego pokrewieństwa ze zmarłym.
Analiza statystyczna
Jak już wspomniano u dziecka płci żeńskiej nie da się przeprowadzić analizy chromosomu Y. Z powodzeniem można jednak wykonać tzw. analizę statystyczną.
W tym celu próbki DNA pobiera się od innych krewnych nieżyjącego ojca, np. matki, siostry, itp. Największą zaletą tej metody jest brak ograniczeń co do płci badanych. Nie ma w tym przypadku różnicy czy będą nimi kobiety czy mężczyźni. Uzyskane w trakcie analizy profile DNA porównuje się ze sobą i na tej podstawie określa procentowe prawdopodobieństwo z jakim dane osoby mogą łączyć więzy rodzinne.
Analiza mikrośladów
W przypadku braku możliwości dostarczenia wymazów z policzka, czyli standardowych źródeł materiału genetycznego, zawsze możesz dostarczyć jeszcze tzw. próbki mikrośladowe. Są one niczym innym jak przedmiotami, z których można wydobyć ludzkie DNA. Jeśli więc jesteś w posiadaniu jakiś rzeczy, których przed śmiercią na pewno używał potencjalny ociec twojego dziecka, poinformuj laboratorium o chęci wykorzystania ich podczas analizy. Do takich przedmiotów zaliczają się przede wszystkim rzeczy codziennego użytku i te najbardziej osobiste, np.: szczoteczka do zębów, maszynka do golenia, paski z glukometrów, filtry z papierosów. DNA można wyizolować również z cebulki włosowej, próbki krwi, a nawet szklanki czy widelca.
