O kwasie foliowym na ogół mówi się same pozytywne rzeczy. Szczególnie podkreślany jest jego dobry wpływ na zdrowie dziecka podczas trwania ciąży. Ale czy dla wszystkich składnik ten jest bezpieczny? Okazuje się, że w pewnych sytuacjach przyjmowanie kwasu foliowego może być szkodliwe.
Dla większości osób kwas foliowy jest w pełni bezpieczny – wpływa pozytywnie na stan zdrowia, w czasie ciąży wspomaga rozwój dziecka, a jego nadmiar jest wydalany wraz z moczem (trudno jest go przedawkować). Wyjątek stanowią osoby posiadające mutacje w genie MTHFR. Co ciekawe mutacje te są dość powszechne, ale rzadko diagnozowane bo zwykle nie dają żadnych objawów. Dlatego wiele przyszłych mam nie zdaje sobie sprawy z tego, że przyjmowanie zwykłego kwasu foliowego nie pomoże im chronić dziecka przed wadami cewy nerwowej i innymi powikłaniami.
Jak mutacja MTHFR wpływa na przyswajanie kwasu foliowego?
Mutacja genu MTHFR powoduje, że kwas foliowy nie jest prawidłowo przekształcany, a co za tym idzie zostaje zaburzony proces wchłaniania. Jego nadmiar jest odkładany w toksycznej formie, więc w dalszej perspektywie może być nawet przyczyną zachorowania na raka. W przypadku przyszłych mam złe wchłanianie kwasu foliowego wiąże się natomiast ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia u dziecka wady cewy nerwowej czy zespołu Downa. Dlatego kobiety z mutacją w genie MTHFR nie powinny przyjmować zwykłego kwasu foliowego a jego zmetylowaną postać (tzn. taką, którą organizm jest w stanie wchłonąć).
Dlaczego kwas foliowy jest ważny?
Ponieważ bierze on udział w procesie metylacji, czyli przekształcania dostarczanych składników do formy przyswajalnej. Dzięki temu możliwe jest m.in. przyswajanie witamin. Prawidłowa metylacja wspomaga również działanie układu odpornościowego – ma wpływ na usuwanie toksyn i tworzenie się nowych komórek. Kwas foliowy umożliwia więc płynne funkcjonowanie organizmu. Problemy z jego przyswajaniem zaburzają natomiast proces metylacji, przeszkadzając we właściwym wchłanianiu witamin i prowadząc m.in. do podwyższonego poziomu homocysteiny czy rozwoju chorób układu krążenia.
Jaki wpływ na ciążę ma kwas foliowy?
Wiele mówi się o pozytywnym wpływie kwasu foliowego na prawidłowy rozwój dziecka. Rzeczywiście przyszłe mamy powinny szczególnie zadbać o dostarczenie organizmowi odpowiednich dawek tego składnika. Zbyt mała jego ilość może spowodować wystąpienie u dziecka wad, takich jak wada cewy nerwowej czy zespół Downa. Niedobór kwasu foliowego może też prowadzić do innych patologii ciąży – małej masy urodzeniowej noworodka, anemii megaloblastycznej czy nawet poronienia.
Jak zastąpić kwas foliowy?
Osoby posiadające mutację genu MTHFR powinny przyjmować metylowane (przetworzone) formy kwasu foliowego. Trzeba go dostarczyć w taki sposób, ponieważ nasz organizm nie jest w stanie wytworzyć go samodzielnie. Także w żywności naturalnie występują jedynie pochodne potrzebnego kwasu foliowego – tak zwane foliany. Bogatym ich źródłem są podroby (głównie wątróbka) oraz zielone warzywa (takie jak szpinak, brokuły, brukselka, ale też kalafior i nasiona roślin strączkowych).
Jak sprawdzić, czy przyjmowanie kwasu foliowego jest bezpieczne?
Aby sprawdzić, czy suplementacja zwykłym kwasem foliowym będzie wystarczająca warto wykonać badanie genetyczne w kierunku mutacji MTHFR (mutacje C677T i A1298C). Takie badanie jest ważne nie tylko w przypadku kobiet starających się o dziecko. Mutacje w genie MTHFR są też częstą przyczyną podwyższonego poziomu homocysteiny. Ta natomiast nazywana jest przez niektórych „cholesterolem XXI wieku” bo w znacznym stopniu przyczynia się do rozwoju miażdżycy oraz innych chorób układu krążenia.
autor: testDNA, www.testdna.pl
foto: © valuavitaly/Depositphotos.com
