Narodziny dziecka wiążą się z nowymi obowiązkami, także tymi formalnymi. Noworodkowi trzeba nadać imię i ustalić nazwisko, zarejestrować w urzędzie, zgłosić w przychodni lekarskiej i w miejscu pracy, złożyć wnioski o świadczenia. Ile masz na to czasu? Kto może to zrobić w twoim imieniu? Gdzie się udać? Na te wszystkie pytania znajdziesz tutaj odpowiedzi.
Najważniejsze formalności po porodzie
Rejestracja dziecka w urzędzie
Kiedy: do 21 dni od sporządzenia karty urodzenia przez szpital
Gdzie: Urząd Stanu Cywilnego, w rejonie którego znajduje się szpital, gdzie urodziło się dziecko lub przez Internet ( szczegóły TUTAJ)
Kto: matka lub ojciec dziecka (powyżej 16. roku życia, posiadający pełną zdolność do czynności prawnych) lub przedstawiciel ustawowy lub opiekun matki dziecka.
Narodziny dziecka zgłaszamy do Urzędu Stanu Cywilnego, ale nie tego, który jest w naszym rejonie zamieszkania, ale tego bliższego szpitalowi, w którym urodziłyśmy. Dlaczego? To tam wysyłana jest bowiem karta urodzenia (w ciągu 3 dni) sporządzona przez placówkę medyczną, w której urodziło się dziecko. Do urzędu należy zgłosić również martwe urodzenie. Wówczas przysługuje nam na to krótszy czas – 3 dni od daty sporządzenia karty martwego urodzenia przez szpital. Do rejestracji dziecka niezbędny jest jedynie dowód osobisty. Podczas rejestracji ustala się adres zameldowania dziecka, imię (imiona) i nazwisko. Imię dziecka można zmienić w ciągu 6 miesięcy od narodzin. Jeżeli rodzice dziecka nie są małżeństwem, w przypadku chęci nadania dziecku nazwiska ojca – należy dostarczyć do urzędu oświadczenie o uznaniu ojcostwa. Oświadczenie musi być potwierdzone osobiście przez matkę dziecka w ciągu 3 miesięcy od rejestracji w urzędzie.
Po zgłoszeniu otrzymujemy skrócony akt urodzenia (1 egzemplarz) oraz potwierdzenie meldunku dziecka.
Nadanie dziecku nr PESEL
Kiedy: przy rejestracji dziecka w urzędzie
Gdzie: w Urzędzie Stanu Cywilnego, gdzie dokonano rejestracji dziecka
Kto: matka lub ojciec dziecka (powyżej 16. roku życia, posiadający pełną zdolność do czynności prawnych, przedstawiciel ustawowy lub opiekun matki dziecka.
Numer PESEL dziecko otrzymuje na wniosek urzędnika, który rejestruje narodziny dziecka.
Rejestracja dziecka w przychodni
Kiedy: Do 4 tygodni od daty narodzin dziecka
Gdzie: wybrana przychodnia dla dzieci (nie musi być w rejonie zamieszkania czy zameldowania). Uwaga! W niektórych przychodniach narodziny dziecka można zgłaszać telefonicznie. Wówczas formalności wypełniane są podczas wizyty patronażowej położnej środowiskowej.
Kto: rodzic lub opiekun prawny dziecka
Zarejestrowanie dziecka w przychodni ma dwa znaczenia. Po pierwsze – umożliwi nam założenie karty dziecka i umówienie się na pierwszą wizytę. Po drugie – dzięki temu mamy możliwość umówić się z położną środowiskową na wizytę patronażową do domu. Wizyta patronażowa musi się odbyć w pierwszym miesiącu życia dziecka. Podczas zgłaszania dziecka wypełniamy deklarację wyboru lekarza i położnej. Powinniśmy podać dane dziecka z nr PESEL (jeśli go jeszcze nie mamy, można dostarczyć ten numer później) i nr PESEL rodziców. Przy rejestracji należy posiadać książeczkę zdrowia dziecka i kartę szczepień, które otrzymaliśmy w szpitalu.
Zgłoszenie narodzin dziecka w pracy
Kiedy: 7 dni od daty narodzin dziecka
Kto: rodzice (opiekunowie prawni)
Gdzie: w zakładach pracy rodziców dziecka (opiekunów prawnych) a jeśli rodzice nie pracują – w urzędzie pracy, w którym są zarejestrowani.
Ważne jest by zgłosić dziecko do ubezpieczenia. Należy wybrać, w którym zakładzie pracy (ojca lub matki) dziecko będzie ubezpieczone. Zgłoszenie do ubezpieczenia można zrobić tylko w jednym miejscu! Ponadto fakt narodzin dziecka należy zgłosić w obydwu zakładach pracy w dziale kadr, dostarczając dane dziecka (imię, nazwisko, adres zameldowania oraz nr PESEL). Ta informacja umożliwi nam korzystanie z rozmaitych świadczeń i uprawnień, jakie przysługują pracującym rodzicom (np. dodatki, urlopy na dziecko, wolne dni z okazji narodzin dziecka. zwolnienia lekarskie na dziecko, urlop macierzyński, urlop wychowawczy, urlop tacierzyński itd.). W przypadku, gdy któryś z rodziców nie pracuje lub nie pracują oboje – zgłoszenia narodzin dziecka należy dokonać w odpowiednim urzędzie pracy. Urząd weźmie na siebie obowiązek ubezpieczenia dziecka.
Becikowe (przysługuje jednorazowo rodzinom, w których dochód na osobę nie przekracza 1922 zł netto)
Kiedy: do 12 miesięcy od urodzenia dziecka
Kto: jeden z rodziców (lub opiekunów prawnych dziecka)
Gdzie: Urząd Gminy lub Ośrodek Pomocy Społecznej właściwy dla miejsca zamieszkania rodziny
Do przyznania świadczenia należy złożyć: odpowiedni wniosek, ksero skróconego aktu urodzenia wszystkich dzieci (warto mieć przy sobie oryginały do wglądu), ksero dowodu osobistego (do wglądu oryginał), zaświadczenie od lekarza prowadzącego ciążę lub położnej o tym, że mama dziecka była pod opieką lekarską od 10. tygodnia ciąży do porodu, zaświadczenie o dochodach każdego członka rodziny w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy. Należy również poświadczyć, że drugi rodzic nie pobrał becikowego.
Kosiniakowe (przysługuje osobom, które nie mogły skorzystać z urlopu macierzyńskiego, albo ich zasiłek macierzyński jest mniejszy niż 1000 zł/miesięcznie)
Kiedy: do 3 miesięcy od urodzenia dziecka
Kto: rodzic lub opiekun prawny dziecka
Gdzie: w urzędzie gminy, ośrodku pomocy społecznej lub internetowo (https://empatia.mpips.gov.pl )
By otrzymać świadczenie, należy wypełnić odpowiedni wniosek (przyda się akt urodzenia dziecka) i dostarczyć go do odpowiedniej placówki. Jeśli wniosek wpłynie do urzędu po 3 miesiącach od urodzenia dziecka, świadczenie będzie naliczane dopiero od daty wpłynięcia wniosku, czyli pieniądze będą wypłacane mniej niż 12 miesięcy.
500+ (przysługuje na każde dziecko)
Kiedy: jak najszybciej – złożenie wniosku skutkuje wypłatą świadczenia dopiero od tego momentu
Kto: rodzic lub opiekun prawny dziecka
Gdzie: Urząd miasta, urząd gminy, ośrodek pomocy społecznej lub przez internet
W przypadku starania się o świadczenie na drugie lub kolejne dziecko, wymagane jest jedynie złożenie wniosku. Jeśli starasz się o świadczenie na pierwsze dziecko – wówczas należy dostarczyć również zaświadczenia o dochodach rodziny.
Urlop macierzyński
Kiedy: wniosek można składać do 6 tygodni przed porodem
Kto: matka dziecka lub pełnomocnik
Gdzie: w zakładzie pracy matki (jeśli firma zatrudnia więcej niż 20 pracowników) lub w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (jeśli firma zatrudnia mniej niż 20 pracowników).
W Polsce obowiązuje 20-tygodniowy obowiązkowy urlop macierzyński tzn. że czas spędzony rodzica z dzieckiem nie może być krótszy. Matka musi wykorzystać co najmniej 14 tygodni z tego okresu, wówczas resztę urlopu macierzyńskiego (6 tygodni) sprawuje ojciec (wtedy on musi złożyć u swojego pracodawcy stosowne dokumenty. Urlop macierzyński można wykorzystać przed porodem (do 6 tygodni). Wówczas do pracodawcy należy złożyć wniosek wraz z zaświadczeniem o przewidywanej dacie porodu. Jeśli zamierzamy zostać z dzieckiem dłużej, należy złożyć do pracodawcy wniosek o urlop rodzicielski (doliczamy go do macierzyńskiego). Można to zrobić w trakcie trwania urlopu macierzyńskiego lub złożyć jeden wniosek do 14 dni po porodzie na obydwa urlopy 20 + 32 czyli 52 tygodnie (jeśli rodzi się jedno dziecko).
Zasiłek macierzyński
Kiedy: o zasiłek można starać się jeszcze przed porodem
Kto: matka dziecka lub osoba upoważniona
Gdzie: w zakładzie pracy matki (jeśli firma zatrudnia więcej niż 20 pracowników) lub w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (jeśli firma zatrudnia mniej niż 20 pracowników).
Więcej o zasiłkach macierzyńskich przeczytasz TUTAJ
Zobacz jeszcze:
Na jakie świadczenia możesz liczyć po porodzie?
